Giàn khoan dầu khí tự nâng là một thiết bị dầu khí đặc biệt, hết sức phức tạp, có khả năng hoạt động độc lập, đảm bảo cho con người sinh sống, làm việc trên giàn khoan như một thành phố thu nhỏ. Giàn khoan sẽ được trang bị hệ thống khoan dầu khí tiên tiến, công nghệ tiên tiến giúp định vị động và các tính năng an toàn nhằm hỗ trợ hoạt động khoan tại các địa điểm ngoài khơi xa.
Năm 2011, lần đầu tiên Việt Nam chế tạo giàn khoan tự nâng. Đây là mốc quan trọng khẳng định năng lực của ngành cơ khí Việt Nam trong việc từng bước chế tạo, lắp ráp những sản phẩm cơ khí đạt công nghệ.
Với tổng vốn đầu tư hơn 180 triệu USD, công trình “Nghiên cứu thiết kế chi tiết và ứng dụng công nghệ để chế tạo, lắp ráp và hạ thủy giàn khoan tự nâng ở độ sâu 90m nước phù hợp với điều kiện Việt Nam” (Công trình giàn khoan Tam Đảo 03) là dự án cơ khí trọng điểm quốc gia, được khởi công từ tháng 6/2009 do Petrovietnam làm chủ đầu tư, dự án có tỷ lệ nội địa hóa đạt 30%. Giàn khoan tự nâng 90m nước là một tổ hợp giàn khoan tự nâng, di động, có quy mô lớn trên biển, được sử dụng để khoan thăm dò, sửa giếng hoặc khai thác dầu khí.
Giàn khoan được thiết kế có khả năng chịu được tải trọng khắc nghiệt của môi trường biển như sóng, gió, dòng chảy, ăn mòn, động đất. Chiều cao chân giàn là 145 m, giàn khoan được trang bị hệ thống khoan có thể khoan sâu đến 6.000 m dưới đáy biển. Để chế tạo giàn khoan này, các kỹ sư đã phải thi công khoảng 9.685 tấn kết cấu, 950 tấn đường ống công nghệ, 1.748 tấn thiết bị bao gồm các hạng mục như điện, điện tự động, kiến trúc nội thất. cao.
Petrovietnam cho biết, việc chế tạo thành công các giàn khoan tự nâng trong nước đã đưa Việt Nam trở thành một số ít quốc gia trên thế giới (khoảng 10 nước trên thế giới) có khả năng tự thiết kế chi tiết, chế tạo, chạy thử giàn khoan tự nâng hoạt động ở vùng biển sâu, khí hậu khắc nghiệt. Các giàn khoan tự nâng có khả năng hoạt động khoan thăm dò ở hầu hết các vùng biển thuộc thềm lục địa Việt Nam; tạo ra bước đột phá, tự chủ về khoa học công nghệ.
Đây là công trình có tính chất kỹ thuật công nghệ dạng đặc biệt về thiết kế; có kích thước siêu trường, siêu trọng, mức độ phức tạp và tính liên ngành cao.
Tại Việt Nam, Giàn Tam Đảo 05 là giàn khoan tự nâng 120m nước lớn nhất. Với khối lượng khổng lồ nặng xấp xỉ 13.699 tấn cùng hàng tấn các thiết bị điện, điện tự động, kiến trúc nội thất khác,... có thể nói Giàn khoan Tam Đảo 05 là giàn khoan tự nâng lớn nhất từ trước đến nay (nặng gấp 1,5 lần so với giàn khoan Tam Đảo 03)
Giàn được thiết kế di động (với sự hỗ trợ bởi các tàu kéo) để có thể khoan thăm dò, sửa giếng các mỏ dầu khí ở các vùng biển có độ sâu lên tới 120m; có khả năng khoan tới các mỏ dầu khí sâu tới 9.000m; khả năng chất tải tới 2,995 tấn giúp chở được nhiều thiết bị, vật tư phục vụ cho công tác khoan thăm dò; có thể chịu được sức gió bão trên cấp 12, chiều cao sóng 22m, tốc độ dòng chảy 1m/s.
Theo kỹ sư Phan Tử Giang tham gia việc chế tạo giàn khoan tự nâng Tam Đảo 05, trong suốt quá trình chế tạo giàn Tam Đảo 05, đội ngũ thi công hàng nghìn người gặp rất nhiều khó khăn. Không chỉ đơn giản là mua thiết kế cơ sở từ nước ngoài rồi thêm các chi tiết phù hợp với Việt Nam.
Ở nước ngoài khi đóng giàn khoan sẽ sử dụng những chiếc cẩu tải trọng khoảng 20.000 tấn, nhưng Công ty CP Chế tạo giàn khoan Dầu khí lúc bấy giờ chỉ có cẩu to nhất là 3.500 tấn. Sức nâng chỉ bằng 1/6 nước ngoài, nhưng phải lắp ráp, chế tạo những thiết bị với yêu cầu kỹ thuật, khối lượng giống nhau thì Công ty CP Chế tạo giàn khoan Dầu khí phải sử dụng những công nghệ của riêng mình.
“Trong câu chuyện này thì ở nước ngoài họ làm nguyên 1 khối to, mình thì phải chia nhỏ ra. Công nghệ làm mình phải dựa trên những gì mình có. Đó là câu chuyện vì sao mang màu sắc của người Việt mặc dù giàn khoan vẫn dựa trên thiết kế cơ sở của nước ngoài. Đó là lý do tại sao hàm lượng công nghệ và tỷ lệ nội địa hoá lại lớn, bởi nó phù hợp điều kiện cơ sở vật chất, máy móc của Việt Nam”, kỹ sư Phan Tử Giang cho biết.
