Mới đây, bé trai N. K. (5 tháng tuổi, Hà Nội) được gia đình đưa đến Phòng khám Đa khoa MEDLATEC Thanh Xuân khám với triệu chứng thường xuyên mẩn ngứa vùng miệng sau uống sữa công thức.
Qua khai thác bệnh sử, khoảng 25 ngày gần đây, ngoài sữa mẹ, trẻ được cho ăn dặm thêm sữa công thức (khoảng 300 ml/ngày). Sau mỗi lần uống sữa công thức, trẻ hay nổi mẩn đỏ toàn thân, tập trung nhiều ở vùng mặt, nhất là miệng.
Tại đây, bác sĩ nhận thấy trẻ xuất hiện các nổi sẩn ngứa, ban đỏ rải rác toàn thân, tập trung nhiều mặt và quanh miệng.
Kết quả xét nghiệm 14 dị nguyên dị ứng sữa cho thấy, trẻ dương tính với nhiều thành phần sữa bò như: beta-lactoglobulin, alpha-lactalbumin đạm sữa bò, albumin huyết thanh bò. Từ đó, bác sĩ kết luận: trẻ bị dị ứng đạm sữa bò.
Bác sĩ đã kê đơn thuốc, đồng thời hướng dẫn gia đình chế độ sữa cho trẻ. Tư vấn dừng sữa công thức, nếu sữa mẹ không đủ thì thay thế bằng sữa thủy phân toàn phần.
Sau mỗi lần uống sữa công thức, bé trai 5 tháng tuổi hay bị nổi mẩn đỏ toàn thân (Ảnh minh họa).
Sau 1 thời gian điều trị và điều chỉnh chế độ ăn, trẻ bú mẹ hoàn toàn thì không còn xuất hiện tình trạng mẩn ngứa.
Ths.BS Trần Thị Kim Ngọc - chuyên khoa Nhi, Phòng khám Đa khoa MEDLATEC Thanh Xuân cho biết, dị ứng đạm sữa bò là một phản ứng miễn dịch với một hoặc nhiều loại protein có trong sữa bò và các sản phẩm từ sữa, bao gồm cả sữa công thức thông thường cho trẻ sơ sinh.
Mặc dù thường được coi là một bệnh lý đơn lẻ, tuy nhiên trên thực tế, dị ứng đạm sữa bò lại do hai bệnh lý miễn dịch khác nhau gây ra, đó là dị ứng qua trung gian IgE và dị ứng không qua trung gian IgE.
Dị ứng qua trung gian IgE là một loại phản ứng dị ứng, trong đó hệ miễn dịch sản xuất kháng thể đặc biệt IgE (immunoglobulin E), gây ra phản ứng dị ứng tức thời. Dị ứng không qua trung gian IgE là một phản ứng chậm, thường xuyên xảy ra sau 2-72 giờ.
Trẻ sơ sinh bị dị ứng đạm sữa bò tăng nguy cơ mắc các bệnh như: viêm da cơ địa, viêm mũi dị ứng, hen dị ứng khi lên 10 tuổi.
Theo Hội Nhi khoa Việt Nam, trong kiểm soát dị ứng đạm sữa bò, mục tiêu đầu tiên là điều trị nhanh các triệu chứng, sau đó cần giúp trẻ dung nạp được với đạm sữa bò.
Sữa công thức đạm thủy phân toàn phần là lựa chọn đầu tay cho trẻ mắc dị ứng đạm sữa bò không được bú mẹ, hoặc sữa công thức casein thủy phân toàn phần ít nguy cơ gây dị ứng mà vẫn đảm bảo cung cấp đầy đủ dưỡng chất giúp trẻ tăng trưởng và phát triển, theo khuyến nghị của Tổ chức dị ứng thế giới (WAO).
Lâm sàng của dị ứng bò sữa thường rất phong phú: Biểu hiện tiêu hóa: đau bụng, nôn, tiêu chảy, phân có nhầy hoặc máu. Biểu hiện hô hấp: khò khè, ho, nghẹt mũi, chảy nước mũi. Biểu hiện da: nổi mề đay, mẩn đỏ, chàm. Phản ứng toàn thân nghiêm trọng: có thể gây sốc phản vệ.
BS. Ngọc khuyến cáo, dị ứng đạm sữa bò có thể gây ra nhiều phản ứng khác nhau, từ nhẹ đến nặng, ảnh hưởng đến thể trạng và chất lượng sống của trẻ, thậm chí là nguy cơ tử vong nếu trẻ gặp tình trạng sốc phản vệ không được xử trí kịp thời.
Do đó, các bậc cha mẹ nên ưu tiên nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu đời, vì đây là nguồn dinh dưỡng an toàn và ít gây dị ứng nhất. Trường hợp sữa mẹ không đủ thì cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi chọn sữa công thức cho trẻ.
"Tuyệt đối không tự ý đổi sữa hoặc dùng các loại sữa thay thế như: sữa dê, sữa cừu, sữa đậu nành… nếu chưa được bác sĩ chỉ định", BS.Ngọc lưu ý.
Khi trẻ có dấu hiệu bất thường như: Tiêu chảy, nôn ói, nổi mẩn, khò khè hoặc chậm tăng cân sau khi dùng sữa, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để được khám và tư vấn kịp thời. Việc phát hiện sớm và xử trí đúng cách sẽ giúp trẻ phát triển khỏe mạnh và tránh được những biến chứng nguy hiểm do dị ứng đạm sữa bò gây ra.
