Tiếp tục bàn luận về vấn đề này, PV VOV Giao thông đã có cuộc trao đổi với Luật sư Nguyễn Văn Hậu - Phó Chủ nhiệm đoàn Luật sư TP.HCM.
Phương tiện dừng chờ đèn tín hiệu giao thông. (ảnh minh họa)
PV: Từ thực tế quan sát về góc độ thi hành luật và những thực tiễn về tình hình giao thông tại TP.HCM và Hà Nội trong những ngày vượt qua, ông đánh giá như thế nào về N ghị định 168 của Chính phủ sau hơn 2 tuần đi vào thực tế?
LS. Nguyễn Văn Hậu: Tôi thấy rằng từ khi Nghị định 168 có hiệu lực thì tình trạng vi phạm giao thông đã giảm đáng kể, số vụ tai nạn giao thông cũng giảm trong tuần qua. Có thể nói rằng việc tăng mức xử phạt hành chính đối với các hành vi vi phạm trật tự giao thông đường bộ đã tạo được những hiệu ứng tích cực đối với xã hội. Mặc dù Nghị định 168 vẫn đang ở giai đoạn bắt đầu triển khai nhưng tôi thấy hiệu quả áp dụng trên thực tế có thể xem là cao nhất trong các quy phạm pháp luật đã ban hành từ trước tới nay.
Một trong những khác biệt rõ rệt nhất có thể kể đến là ý thức chấp hành đèn tín hiệu giao thông của người dân. Trước đây tại các giao lộ có lắp đèn tín hiệu có báo hiệu thời gian thì người điều khiển phương tiện có xu hướng chỉ tuân thủ theo thời gian mà không tuân thủ theo tín hiệu đèn. Nhiều trường hợp đèn còn 2 - 3 giây họ đã tăng ga tiến vào giao lộ gây nguy hiểm cho xe từ các hướng.
Căn cứ theo Luật trật tự an toàn giao thông đường bộ 2024 khi đèn đỏ xuất hiện người điều khiển phương tiện không được đi bất kể đèn tín hiệu còn bao nhiêu. Tôi thấy rằng các quy định xử phạt theo Nghị định168 đã đóng vai trò gián tiếp trong điều phối trật tự an toàn giao thông.
PV: Có không ít ý kiến cho rằng Nghị định 168 đã trực tiếp gây ra tình trạng ùn tắc tại TP HCM hay Hà Nội, quan điểm của ông như thế nào?
LS. Nguyễn Văn Hậu: Nguyên nhân tác động đến tình hình giao thông trên thực tế bắt nguồn từ ý thức và hành vi của người tham gia giao thông. Từ khi triển khai Nghị định168 đi kèm với ý thức chấp hành pháp luật tôi thấy người tham gia giao thông có những nỗi lo sợ về việc bị xử phạt, từ đó dẫn đến việc phải tuân thủ các quy định ví dụ như trường hợp lái xe tải không dám chạy vì đèn tín hiệu bị sự cố đã làm tắc nghẽn 1 đoạn đường dài, tình trạng này xảy ra từ đầu năm nay.
Việc đảm bảo cho người dân nhận thức chính xác và hiểu rõ quy định pháp luật là yêu cầu trọng yếu của các quy phạm pháp luật và mang hiệu quả trong thực tế cũng như không làm ảnh hưởng đến tình hình xã hội. Khi người dân hiểu rõ luật thì dần dần sẽ biết vận dụng pháp luật cũng như nghĩa vụ tuân thủ của người dân.
PV: Việc ban hành các quy định pháp luật để giúp người dân hành động đúng với các chuẩn mực xã hội là cần thiết, song từ phía ngược lại nhiều người cho rằng việc thực thi nghiêm pháp luật cũng cần được áp dụng với các bên có liên quan như các đối tượng thực thi pháp luật hay các cán bộ viên chức nhà nước, ông có đồng tình với nhận định này?
LS. Nguyễn Văn Hậu: Tôi cho rằng để tránh gây ra sự bức xúc trong dư luận xã hội thì cần đảm bảo khi tiến hành xử phạt phải đáp ứng các nguyên tắc: công bằng, minh bạch và người có thẩm quyền xử phạt (ví dụ như CSGT) phải đưa ra được bằng chứng cụ thể về những vi phạm của người điều khiển phương tiện. Không chỉ vậy, quy trình xử phat cũng phải được thực hiện đúng quy định pháp luật.
Ngoài ra các công trình giao thông công cộng cũng cần được cải tạo, bảo trì thường xuyên để tránh hư hỏng, làm ảnh hưởng đến quyền lợi của người điều khiển phương tiện. Quan trọng nhất hiện nay là nguồn tiền từ xử phạt cần phải dùng để bảo trì, nâng cấp các thiết bị giao thông công cộng để tránh tình trạng xảy ra tranh chấp.
Đồng thời phải ưu tiên lắp đặt hệ thống camera giám sát trên toàn bộ các tuyến đường chính, dần dần mở rộng ra các khu vực nội thành, khu dân cư để đảm bảo công tác giám sát giao thông được thực hiện tối đa, ngăn ngừa tình trạng vi phạm pháp luật, gây mất an toàn giao thông.
PV: Xin cám ơn Luật sư về cuộc trò chuyện này!
