Cây quen thuộc người Việt dùng để diệt chuột
Loài thực vật có phiến lá dài, quả màu tím đẹp mắt này là một trong những giống cây vô cùng phổ biến ở nước ta. Người Việt thường dùng chúng để làm hương/nhang thắp, làm nước tắm gội và thậm chí có thể dùng làm thuốc diệt chuột, đuổi sâu bọ.
Đây là cây hương bài, hay còn có tên gọi khác là hương lâu, huệ rừng, cát cánh lan, san gian lan.
Ở Việt Nam, giống cây này thường mọc hoang ở các tỉnh phía Bắc như Thái Bình hoặc được trồng thành khóm ở các tỉnh Bắc Trung Bộ như Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh.
Cây nở hoa vào mùa hè, khoảng tháng 6 hoặc tháng 7, đến cuối mùa thu có thể đào lên để lấy thân, rễ rồi mang rửa sạch, phơi khô làm hương. Rễ hương bài có mùi thơm đặc trưng, rất phù hợp để làm nguyên liệu sản xuất hương, nhang thắp.
Đồng thời, rễ hương bài và nhựa từ thân cây có độc tính cực mạnh, có thể gây nguy hiểm cho con người nếu ăn phải, gây ra các triệu chứng như tiêu chảy, chán ăn hoặc suy giảm tinh thần. Nếu nghiêm trọng, thậm chí có thể dẫn đến tình trạng khó hô hấp và tử vong.
Dù vậy, trong Đông y, hương bài lại là một vị thuốc có nhiều giá trị. Phần thân rễ có thể dùng để điều trị chứng đau bụng, nếu nghiền thành dạng bột có thể đắp ngoài để chữa chứng áp xe, nấm ngoài da, v.v. Rễ rửa sạch vắt lấy nước, tẩm với gạo và phơi khô 3 lần rồi rang cho đến khi có mùi sẽ có thể dùng làm thuốc diệt chuột.
Ở Ấn Độ, rễ hương bài còn có thể hãm để làm nước uống chữa các bệnh về đường tiêu hóa, gan, sốt, cảm. Ngoài ra, rễ cây cũng được tán bột để đắp hạ nhiệt khi sốt. Ở một số nơi khác như Trung Quốc, người ta còn chưng cất tinh dầu từ rễ hương bài để làm hương liệu trong sản xuất xà phòng.
Hiện tại ở Việt Nam, hương bài có giá bán khoảng 45.000đ/kg, mang lại thu nhập khả quan cho nhiều nông dân. Hoặc, bạn có thể trực tiếp mua cây giống hương bài với giá khoảng 65.000 đồng/cụm 5 cây.
