Ảnh minh họa
Theo số liệu sơ bộ của Cục Hải quan, tháng 11/2025 Việt Nam nhập khẩu hơn 358 nghìn tấn phân bón, trị giá hơn 127 triệu USD, giảm 34,4% về lượng, giảm 36,9% về kim ngạch so với tháng 10.
Lũy kế 11 tháng đầu năm, nhập khẩu phân bón đạt trên 5,73 triệu tấn, trị giá gần 2,04 tỷ USD, tăng 19% về lượng và tăng 28,2% về kim ngạch so với 11T/2024. Giá trung bình 355,2 USD/tấn, và tăng 7,8% so với 11 tháng năm 2024.
Xét về thị trường, phân bón nhập khẩu về Việt Nam nhiều nhất từ thị trường Trung Quốc với 2,79 triệu tấn, trị giá gần 1 tỷ USD, tăng 32% về lượng, tăng 48% về kim ngạch so với cùng kỳ năm 2024. Giá trung bình 358,5 USD/tấn, tăng 12% về giá so với 11T2024.
Đứng thứ 2 là thị trường Nga với hơn 638 nghìn tấn, trị giá hơn 291 triệu USD, tăng 17% về lượng, tăng 28% về kim ngạch so với cùng kỳ năm 2024. Giá trung bình 456 USD/tấn, tương ứng mức tăng 9%.
Tiếp đến thị trường Lào với hơn 305 nghìn tấn, trị giá 90 triệu USD, giảm 3% về lượng nhưng tăng 10% về kim ngạch. Giá trung bình 294 USD/tấn, và tăng 14%.
Phân bón là loại vật tư nông nghiệp quan trọng số 1 đối với sản xuất nông nghiệp, chiếm tỷ trọng cao nhất trong giá thành của trồng trọt, trong khi ngành trồng trọt hiện đang chiếm từ 64-68% trong tổng giá trị sản xuất của toàn ngành nông nghiệp.
Về thuế nhập khẩu phân bón hiện tại, thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi hiện hành là 0 – 6% (tùy mã HS). Các loại phân bón phổ biến được áp thuế nhập khẩu như sau: Phân đạm UREA thuế nhập khẩu là 6%; Phân SA thuế 0%; Phân lân thuế 6%; Phân Kali clorua thuế 0%; Phân Kali sulphate thuế 0%; Phân DAP thuế 6%; Phân MAP thuế 0%; Phân NPK thuế 6%. Trong đó, nhập khẩu từ các nước có hiệp định thương mại tự do với Việt Nam có thể sẽ được hưởng thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt nếu đáp ứng đủ các điều kiện theo hiệp định.
Chính vì vậy vào cuối năm 2024, Luật Thuế GTGT (sửa đổi) đã được Quốc hội thông qua và có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025. Một trong những điểm mới của luật này là phương án áp thuế GTGT 5% đối với mặt hàng phân bón được các chuyên gia đánh giá giúp bảo đảm cạnh tranh giữa phân bón sản xuất trong nước và phân bón nhập khẩu.
Theo Hiệp hội Phân bón Việt Nam, trong năm 2025, giá phân bón thế giới duy trì ở vùng hợp lý, với kali và DAP tăng mạnh. Các yếu tố như giá năng lượng thấp, căng thẳng thương mại, các biện pháp hạn chế nhập khẩu mà EU áp với phân bón từ Nga và Belarus, cùng rủi ro địa chính trị tại Trung Đông, tác động lớn đến triển vọng 2025 - 2026.
Hiệp hội Phân bón Quốc tế (IFA) dự báo nhu cầu tiêu thụ toàn cầu tăng 2,2% trong năm 2025, đạt 205 triệu tấn, vượt mức kỷ lục 201,5 triệu tấn năm 2020. Mặc dù tốc độ tăng trưởng dự kiến sẽ chậm lại từ năm 2026, giai đoạn hiện tại vẫn được đánh giá là tích cực, mở ra cơ hội lớn cho các doanh nghiệp Việt Nam tăng tốc xuất khẩu trong ngắn hạn.
