Hiệp hội Ngành hàng lúa gạo Việt Nam (VIETRISA) vừa tổ chức Lễ xuất khẩu lô hàng "Gạo Việt xanh phát thải thấp" đầu tiên sang Nhật Bản.
Nhãn hiệu "Gạo Việt xanh phát thải thấp" chính thức được đưa vào thị trường xuất khẩu, đánh dấu những thành công bước đầu của Đề án "Phát triển bền vững một triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL đến năm 2030" (Đề án 1 triệu ha).
Thương hiệu đã được xây dựng với sự phối hợp chặt chẽ giữa Bộ Nông nghiệp và Môi trường và các tổ chức quốc tế uy tín, bao gồm Viện Nghiên cứu Lúa Quốc tế (IRRI), Tổ chức Phát triển Hà Lan SNV (trong khuôn khổ Dự án Chuyển đổi chuỗi giá trị lúa gạo – TRVC) và Ngân hàng Thế giới.
VIETRISA đã cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng nhãn hiệu "Gạo Việt xanh phát thải thấp" cho 7 doanh nghiệp với tổng lượng gạo 19.200 tấn. Doanh nghiệp có diện tích cao nhất là Chơn Chính với quy mô 1.514 ha, sản lượng gạo 5.165 tấn. Doanh nghiệp đứng thứ 7 trong đợt trao Giấy CNQSD nhãn hiệu "Gạo Việt xanh phát thải thấp" lần này có diện tích 181 ha, với sản lượng 620 tấn.
Trong đó, Công ty Nông nghiệp công nghệ cao Trung An được sự hợp tác của Tập đoàn MURASE (Nhật Bản) là doanh nghiệp đầu tiên xuất khẩu lô hàng 500 tấn mang nhãn hiệu "Gạo Việt xanh phát thải thấp" sang thị trường Nhật Bản.
Từ năm 2020 đến nay, Công ty Trung An đã hợp tác với Tập đoàn MURASE triển khai mô hình trồng lúa chất lượng cao đạt tiêu chuẩn Nhật Bản tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.
Nhiều giống lúa được nhập khẩu trực tiếp từ Nhật Bản và canh tác theo quy trình khép kín, kiểm soát chặt chẽ từ cánh đồng đến bàn ăn. Lô hàng này với toàn bộ quy trình sản xuất – từ tiếp nhận nguyên liệu đến đóng gói xuất khẩu - đều đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế nghiêm ngặt.
Cắt băng xuất khẩu lô hàng gạo nhãn hiệu "Gạo Việt xanh, phát thải thấp" sang Nhật Bản của Công ty Nông nghiệp công nghệ cao Trung An - Ảnh: VGP/LS
Đánh giá về sự kiện này, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan khẳng định, đây là một dấu mốc quan trọng trong hành trình triển khai Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát triển theo hướng giảm phát thải.
Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, sự kiện không chỉ mở ra một hướng đi mới trong tư duy sản xuất, mà còn thể hiện sự chuyển biến mạnh mẽ trong cách tiếp cận mỗi hạt gạo không đơn thuần mang giá trị kinh tế, mà còn hàm chứa trách nhiệm với đất, với nước, với khí hậu và với các thế hệ tương lai.
"Đây là thời cơ của ngành hàng lúa gạo Việt Nam với sự vào cuộc tích cực của Nhà nước, các tổ chức quốc tế, chính quyền địa phương, đặc biệt là nông dân và hợp tác xã để định vị hạt gạo Việt Nam trên thế giới", ông Phạm Thái Bình - Tổng Giám đốc Công ty Nông nghiệp công nghệ cao Trung An chia sẻ.
Việt Nam cũng là nước đầu tiên trên thế giới đưa gạo phát thải thấp ra thị trường kể cả xuất khẩu. Giá xuất khẩu tại kho của doanh nghiệp là 820 USD/tấn.
Đề án Phát triển bền vững một triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh tại vùng Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt vào cuối năm 2023.
Mục tiêu của đề án là thúc đẩy sự phát triển bền vững cho ngành lúa gạo Việt Nam, nâng cao thu nhập cho nông dân, đồng thời giảm phát thải khí nhà kính, góp phần thực hiện các cam kết quốc tế về biến đổi khí hậu.
Đến thời điểm hiện tại, chương trình đã triển khai 7 mô hình điểm tại 5 tỉnh, gồm Kiên Giang, Sóc Trăng, Trà Vinh, Đồng Tháp và Cần Thơ. Kết quả bước đầu cho thấy các mô hình này giúp giảm chi phí sản xuất gạo từ 8,2 - 24,2% thông qua việc tiết kiệm 30- 50% lượng giống gieo sạ, giảm 30 - 70 kg phân bón/ha, giảm 1 - 4 lần sử dụng thuốc bảo vệ thực vật và tiết kiệm 30 - 40% lượng nước tưới.
Năng suất tăng 2,4 - 7,0%, giúp nâng cao thu nhập của nông dân thêm 12 - 50%, tương đương lợi nhuận tăng từ 4 - 7,6 triệu đồng/ha so với canh tác truyền thống. Đặc biệt, mô hình này đã góp phần giảm phát thải khí nhà kính, với mức giảm trung bình 2,0 - 12,0 tấn CO₂ tương đương/ha.
Hiện nay, mỗi năm vùng Đồng bằng sông Cửu Long sản xuất khoảng 24 - 25 triệu tấn lúa, chiếm hơn 50% tổng sản lượng lúa và đóng góp trên 90% sản lượng gạo xuất khẩu của cả nước.
