Trong tiểu thuyết võ hiệp nổi tiếng Thiên long bát bộ của nhà văn Kim Dung, Nhạc Lão Tam – người đứng thứ ba trong nhóm Tứ đại ác nhân, được biết đến với biệt hiệu Hung Thần Ác Sát hay Nam Hải Ngạc Thần, là một nhân vật vừa hài hước vừa có những nguyên tắc riêng đáng chú ý.
Tứ đại ác nhân là một nhóm 4 võ sĩ lập dị chuyên phạm các tội ác ghê tởm.
Về ngoại hình, Nhạc Lão Tam được miêu tả là một người có vẻ ngoài kỳ dị, với bộ ria mép "đểu đểu" và đầu óc "hơi có vấn đề". Tuy nhiên, chính sự kỳ quặc này lại khiến ông trở thành một trong những nhân vật hài hước nhất trong tiểu thuyết. Ông luôn muốn được xếp hạng lão nhị trong Tứ đại ác nhân, thay vì vị trí lão tam hiện tại. Vì vậy, ông thường tranh cãi với Diệp Nhị Nương – người đang giữ vị trí lão nhị. Tuy nhiên, sau khi Diệp Nhị Nương qua đời, Nhạc Lão Tam lại từ bỏ ý định này.
Vũ khí của Nhạc Lão Tam là một cặp kéo khổng lồ, và ông thường đe dọa giết người bằng cách bẻ gãy cổ của họ. Tuy là một ác nhân, nhưng ông lại có những nguyên tắc riêng. Ông không giết người không có khả năng phản kháng, luôn phân biệt rõ ràng trước sau, cao thấp. Điều này khiến ông trở thành một nhân vật có phong cách, không tiểu nhân hay đê tiện.
Nhạc Lão Tam là một nhân vật phản diện nhưng không hoàn toàn đáng ghét.
Sau khi đệ tử duy nhất của mình là Tôn Tam Bá bị Mộc Uyển Thanh giết chết, Nhạc Lão Tam ra sức dụ dỗ và thậm chí cưỡng ép Đoàn Dự trở thành đệ tử mới. Tuy nhiên, trong một lần đánh cược, ông đã không đánh trúng Đoàn Dự và buộc phải miễn cưỡng nhận Đoàn Dự làm sư phụ. Dù vậy, ông vẫn tỏ ra tôn trọng và nghe lời Đoàn Dự, thể hiện sự trọng nghĩa khí.
Ở Nam Hải, Nhạc Lão Tam được coi là một bậc tổ sư, nhưng khi đến Trung Nguyên, ông lại trở thành đệ tử của Đoàn Dự và xếp sau Đoàn Chính Thuần 2 bậc. Điều này khiến ông luôn nuôi ý định giết Đoàn Chính Thuần để rửa nhục. Tuy nhiên, cuối cùng, Nhạc Lão Tam lại chết dưới tay Đoàn Diên Khánh – lão đại của Tứ đại ác nhân, vì không tuân lệnh và quyết tâm bảo vệ sư phụ của mình.
Có thể nói, Nhạc Lão Tam là một nhân vật đầy mâu thuẫn. Ông vừa là một kẻ ác, vừa là một người có lòng tự trọng và trọng nghĩa khí. Ông vừa muốn được công nhận là lão nhị trong Tứ đại ác nhân, nhưng lại từ bỏ ý định đó sau khi Diệp Nhị Nương qua đời. Ông vừa là một kẻ hung dữ với cặp kéo khổng lồ, nhưng lại không giết người một cách tùy tiện. Những mâu thuẫn này khiến Nhạc Lão Tam trở thành một nhân vật đa chiều, vừa ác độc, vừa hài hước, nhưng lại có những nguyên tắc và phong cách riêng, để lại ấn tượng sâu sắc với độc giả, trở thành một trong những nhân vật thú vị và đáng nhớ nhất của Kim Dung.
Quốc Tiệp (t/h)
