Jerome Dewald (74 tuổi, sống tại New York, Mỹ) vướng vào một vụ tranh chấp quyền lợi lao động với sếp cũ. Cả hai đều được triệu tập trong một phiên điều trần tại tòa án địa phương vào cuối tháng 3 vừa qua.
Tòa án cho phép Dewald tự đại diện cho bản thân mà không cần luật sư. Ông chọn cách trình bày lập luận thông qua một video được ghi hình trước.
Trong video, một người đàn ông trung niên mặc áo sơ mi màu xanh, áo len màu be lên tiếng: “Tôi rất cảm ơn khi được tòa án chấp thuận. Hôm nay, tôi đến đây với tư cách là người đại diện của ông Dewald và sẽ trình bày tường tận vụ việc trước hội đồng thẩm phán đáng kính" .
Tình huống này khiến thẩm phán Sallie Manzanet-Daniels bối rối. Bà hỏi bị can rằng đây có thực sự là người đại diện của ông hay không.
“Tôi đã tạo ra nó. Đây không phải người thật mà chỉ là một sản phẩm từ trí tuệ nhân tạo (AI), nhưng các thông tin đều đúng sự thật”, Dewald trả lời.
Các vị thẩm phán hoàn toàn bối rối khi thấy người đại diện bằng AI điều trần trước tòa.
Vị thẩm phán dừng lại một lúc và tỏ vẻ không hài lòng với câu trả lời. “Sẽ tốt hơn nếu ông nói điều này khi nộp đơn khiếu nại. Mọi người như đang bị lừa dối vậy”, bà gằn giọng rồi bảo an ninh tắt đoạn video đi, tuyên bố phiên tòa sẽ bị chuyển sang tháng 4. Thẩm phán khuyến cáo Dewald chuẩn bị tốt hơn trong lần sau, nên đến văn phòng của thẩm phán trước 30 phút để trò chuyện riêng nếu gặp tình trạng ngại nói trước đám đông.
Dewald tỏ ra vô cùng xấu hổ tại phiên điều trần. Ông gửi cho các thẩm phán một lá thư xin lỗi ngay sau đó và bày tỏ sự hối tiếc sâu sắc, thừa nhận rằng hành động của mình gây ra hiểu nhầm không đáng có.
Dewald cho biết ông phải dùng phần mềm vì ngại nói trước đám đông, từng nói lắp bắp trong các phiên tòa trước đó; việc sử dụng trí tuệ nhân tạo có thể làm giảm bớt áp lực trong phòng xử án.
"Tôi không bao giờ có ý định lừa dối mà chỉ trình bày lập luận của mình theo cách hiệu quả nhất có thể. Tuy nhiên, tôi nhận ra rằng việc minh bạch thông tin phải luôn được ưu tiên", ông viết trong thư gửi cho các thẩm phán.
Phần mềm trí tuệ nhân tạo mà ông dùng là sản phẩm của một công ty công nghệ ở San Francisco. Ban đầu, Dewald cố gắng tạo ra một nhân vật giống mình nhưng không thành công.
Một vụ việc tương tự xảy ra tại Mỹ vào tháng 6/2023. Hai luật sư bị thẩm phán liên bang ở New York phạt 5.000 USD (khoảng 130 triệu đồng) do sử dụng công cụ AI để nghiên cứu pháp lý. Hậu quả là họ trích dẫn các vụ kiện hư cấu do chatbot tạo ra mà không hề có bằng chứng xác thực. Hai người đều không hiểu rằng trí tuệ nhân tạo có thể bịa ra mọi thứ.
Vào tháng 3/2025, Tòa án Tối cao Arizona, Mỹ bắt đầu sử dụng hình đại diện do AI tạo ra để tóm tắt các phán quyết của tòa án cho công chúng. Việc sử dụng trí tuệ nhân tạo trong xử án vẫn đang nhận nhiều tranh luận về tính minh bạch, chính xác của thông tin.
