Tại Triển lãm 80 năm thành tựu đất nước diễn ra ở Trung tâm Triển lãm quốc gia (Đông Anh, Hà Nội), robot hình người trở thành tâm điểm thu hút sự chú ý của đông đảo khách tham quan. Những cỗ máy có thể cử động, chào hỏi, thậm chí trò chuyện và tương tác trực tiếp với con người khiến khách tham quan không giấu được sự thích thú.
Ứng dụng đa lĩnh vực
Nổi bật trong số đó là robot hình người do VinRobotics phát triển, trưng bày tại gian hàng riêng và trong không gian triển lãm của Bộ Khoa học và Công nghệ.
Robot này đi lại, vẫy tay chào và trò chuyện với khách tham quan. Ngoài ra, nhiều cánh tay robot 6 bậc xoay cũng được giới thiệu, có thể đảm nhận những công việc đòi hỏi độ chính xác cao như cắt, hàn công nghiệp.
Không chỉ VinRobotics, Viện Vật lý thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam cũng mang tới triển lãm những sản phẩm "Made in Vietnam", gồm robot hình người biết di chuyển, cử động tay và tương tác qua màn hình cảm ứng. Một số cánh tay robot phục vụ công nghiệp đã được ứng dụng thực tế trong sản xuất. Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) giới thiệu robot có hình dáng đặc biệt, chuyên giám sát tình trạng thiết bị điện tại các nhà máy. Robot này có thể di chuyển theo lộ trình định sẵn, dùng camera và cảm biến để ghi nhận chỉ số và gửi dữ liệu về trung tâm, giúp giảm rủi ro cho con người trong môi trường nguy hiểm.
Một robot có hình dáng đặc biệt của Tập đoàn Điện lực Việt Nam - EVN. Đây là cỗ máy tự động giám sát tình trạng làm việc của các thiết bị điện, dùng trong một số nhà máy của EVN, nhằm thay thế con người trong các công việc ở môi trường nguy hiểm và đòi hỏi độ chính xác cao. Robot có thể đi theo lộ trình đã được thiết lập sẵn, dùng camera và các cảm biến để xác định chỉ số của thiết bị và báo cáo về trung tâm.
Người dân thích thú khi trải nghiệm robot hình người của Tập đoàn Vingroup tại Triển lãm 80 năm thành tựu đất nước. Ảnh: HOÀNG TRIỀU
Một số doanh nghiệp (DN) tư nhân cũng giới thiệu sản phẩm robot hình người nhằm mục đích trình diễn. Tại gian hàng của Công ty CP Misa, robot "lễ tân" gây ấn tượng với khả năng di chuyển linh hoạt và giao tiếp cơ bản. Tuy chưa ứng dụng thực tế, nhưng các robot này vẫn khiến người xem thích thú. Hai "nhân viên lễ tân đặc biệt" tại khu trưng bày của Bộ Dân tộc và Tôn giáo cũng gây chú ý không kém, khi liên tục chào hỏi và giao lưu với khách đến tham quan.
Tương tác với robot hình người tại triển lãm, anh Nguyễn Đức Long (ngụ Hà Nội) cho biết anh rất ấn tượng bởi lời thoại và cử động linh hoạt của sản phẩm. "Trước đây, tôi nghĩ robot như thế này chỉ xuất hiện ở Nhật hay Hàn Quốc. Tại Việt Nam, với sự tiên phong của các DN hàng đầu, tôi tin rằng trong vài năm tới, robot có thể hỗ trợ đắc lực trong lĩnh vực khám chữa bệnh viện hoặc dịch vụ chăm sóc khách hàng" - anh Long chia sẻ. Chị Phạm Thu Hằng (ngụ Hà Nội) nhận xét: "Dù mới ở mức cơ bản nhưng rõ ràng Việt Nam đang bắt nhịp xu hướng công nghệ toàn cầu. Đây là tín hiệu đáng mừng, khẳng định năng lực sản xuất của các DN trong nước".
Nâng cao độ chính xác, hiệu quả
Ông Lữ Vincent Thế Hùng, nhà sáng lập kiêm giám đốc điều hành Công ty CP EduX Global Institute, nhận định: "Dù hiện mới phát triển ở mức cơ bản và thiên về trình diễn, song đây là bước khởi đầu quan trọng, mở ra triển vọng ứng dụng thực tế trong các lĩnh vực y tế, giáo dục và dịch vụ".
Theo dự báo của IMARC Group - công ty nghiên cứu thị trường và tư vấn quản lý toàn cầu có trụ sở tại Ấn Độ, quy mô thị trường robot tại Việt Nam đạt khoảng 266 triệu USD năm 2024 và có thể tăng lên 458,7 triệu USD vào năm 2033, với tốc độ tăng trưởng kép hằng năm (CAGR) 5,6% trong giai đoạn 2025-2033. IMARC cho rằng nhu cầu tự động hóa, yêu cầu về độ chính xác, an toàn trong môi trường nguy hiểm và xu hướng tối ưu chi phí dài hạn sẽ tiếp tục là những động lực quan trọng. Đặc biệt, sự kết hợp giữa trí tuệ nhân tạo (AI) và học máy sẽ tạo ra thế hệ robot hoàn thiện hơn, có khả năng xử lý các nhiệm vụ phức tạp, mở rộng ứng dụng từ sản xuất, hậu cần cho tới y tế tại Việt Nam.
Dưới góc nhìn kỹ thuật, ông Dương Quang Huy, kỹ sư ứng dụng của Ascendas Systems, cho rằng robot công nghiệp trước đây chủ yếu là những cánh tay hoạt động lặp đi lặp lại, trong phạm vi hẹp và thiếu khả năng tương tác. Ngày nay, robot bán tự động đã linh hoạt hơn, có thể hợp tác trực tiếp với con người, thu thập, xử lý dữ liệu và phối hợp mượt mà trong các dây chuyền sản xuất thông minh.
Tuy nhiên, thách thức lớn nhất hiện nay là làm sao để robot có thể tự cảm nhận môi trường và đưa ra quyết định thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào lập trình thủ công. Ông Huy cho rằng xu hướng mới sẽ là các mô hình trực quan, cho phép robot tự động tạo mã code và tích hợp sẵn quy trình làm việc, từ đó tiết kiệm thời gian, nâng cao độ chính xác và hiệu quả.
Theo các chuyên gia, xu hướng tương lai có thể thấy rõ là robot, đặc biệt khi kết hợp AI, sẽ tham gia ngày càng sâu vào đời sống và sản xuất. Thế nhưng, không phải DN nào cũng có thể áp dụng ngay. Vì vậy, việc đầu tư robot cần cân nhắc kỹ lưỡng về quy mô, nhu cầu và tính khả thi, tránh chạy theo phong trào nhằm hạn chế lãng phí không chỉ tiền bạc mà còn liên quan đến nguồn lực của DN.
Người lao động phải hoàn thiện bản thân
Theo ông Lữ Vincent Thế Hùng, robot không thể thay thế con người hoàn toàn mà chỉ đóng vai trò cộng sinh, đảm nhận những công việc nguy hiểm hoặc lặp đi lặp lại, từ đó giúp con người tập trung vào các nhiệm vụ sáng tạo và mang giá trị cao hơn. Đồng thời, DN nên xem robot như một công cụ để nâng cao năng suất, thay vì nhằm mục đích cắt giảm nhân sự. "Trước tốc độ phát triển nhanh của robot, người lao động cần chủ động nâng cao kiến thức về kỹ thuật và công nghệ, liên tục rèn luyện tay nghề để không bị tụt hậu và khẳng định vị trí của mình trong môi trường sản xuất hiện đại" - ông Hùng nhấn mạnh.
