"Thủ phủ" cây sơn tra của người Mông
Hoa sơn tra hay còn gọi là hoa táo mèo đang bung nở trắng xóa trên các triền núi vùng cao Tây Bắc, phủ sắc trắng ngà lên khắp các tỉnh như Lào Cai, Yên Bái, Sơn La… Đặc biệt, Sơn La là địa phương có rừng hoa sơn tra lớn nhất Việt Nam, thu hút đông đảo du khách đổ về chiêm ngưỡng vẻ đẹp mong manh nhưng đầy sức sống của loài hoa này.
Tuần trước, chị Hoàng Thị Nhung (Hà Nội) vừa có chuyến đi đến bản Nậm Nghẹp – nơi được mệnh danh là “thủ phủ sơn tra” của Sơn La.
Nhớ lại hành trình, chị hào hứng kể với Người Đưa Tin: “Chuyến đi này chi phí chưa đến 2 triệu đồng nhưng tôi đã được ngắm cảnh sắc tuyệt đẹp, thực sự đáng giá. Cả một vùng núi trắng xóa hoa sơn tra, nhìn đâu cũng thấy đẹp, cứ như lạc vào một giấc mơ”.
Theo chị Nhung, ở Nậm Nghẹp dịch vụ du lịch chưa thực sự phát triển mạnh, nhưng chính sự mộc mạc, nguyên sơ ấy lại tạo nên sức hút đặc biệt. Nhóm chị Nhung đặt trước chỗ nghỉ ở homestay, được chủ nhà dẫn đi khám phá rừng sơn tra bằng xe máy.
Bản Nậm Nghẹp hay còn gọi là Nậm Nghiệp, nằm cách trung tâm xã Ngọc Chiến khoảng 12km, ở độ cao 2.300 m so với mực nước biển, là bản làng cao nhất và xa nhất của Sơn La. Đường lên đây còn khá khó khăn, đặc biệt vào mùa mưa. Tuy nhiên, chính địa thế cao chót vót này lại giúp Nậm Nghiệp trở thành vùng đất lý tưởng để sơn tra phát triển.
Hoa sơn tra bắt đầu nở từ tháng 2 và đạt độ rực rỡ nhất vào giữa tháng 3.
Hoa sơn tra bắt đầu nở từ tháng 2 và đạt độ rực rỡ nhất vào giữa tháng 3. Những cây sơn tra nơi đây đa phần là cây cổ thụ, có tuổi đời lên tới hàng trăm năm, tán cao vươn thẳng lên nền trời xanh. Để chụp được những bức ảnh đẹp, du khách phải tìm đủ mọi góc độ và thậm chí nhờ đến các công cụ hỗ trợ.
Như chị Hồng Ánh và nhóm bạn, ngoài việc lựa chọn những góc chụp độc đáo, họ còn mạnh dạn trèo lên mái nhà của các homestay nằm dưới tán sơn tra cổ thụ để có những bức hình với khung cảnh tuyệt đẹp.
“Tại Nậm Nghẹp, nhiều homestay nằm ngay dưới những cây sơn tra cổ thụ. Để có được góc ảnh ấn tượng, nhiều người trèo lên mái nhà, chụp cùng nền trời xanh. Thoạt nhìn có vẻ đơn giản nhưng thực ra phải can đảm lắm mới dám leo lên.
Những hôm đông khách, mọi người phải xếp hàng đợi đến lượt. Chủ homestay luôn hỗ trợ bằng cách giữ thang, còn hướng dẫn viên thì nhắc nhở chọn tư thế chụp an toàn. Cảm giác vừa hồi hộp vừa thích thú”, chị Ánh chia sẻ bí quyết "săn" ảnh đẹp giữa rừng hoa.
Sơn La là địa phương có rừng hoa sơn tra lớn nhất Việt Nam, thu hút đông đảo du khách đổ về chiêm ngưỡng vẻ đẹp mong manh nhưng đầy sức sống của loài hoa này.
Ngoài ra, nhiều homestay còn sáng tạo bằng cách đặt thêm xích đu, bàn ghế cao giúp du khách có được những góc ảnh ấn tượng hơn.
Sơn La có khoảng 2.600 ha rừng sơn tra, tập trung chủ yếu ở xã Ngọc Chiến, trong đó riêng bản Nậm Nghiệp sở hữu hơn 1.600ha, với khoảng 800ha là cây cổ thụ hàng trăm năm tuổi. Cả bản có 131 hộ gia đình, chủ yếu là đồng bào dân tộc Mông, gắn bó với cây sơn tra qua nhiều thế hệ.
Trước đây, họ trồng sơn tra để phủ xanh đồi trọc, nhưng dần dần nhận ra giá trị kinh tế của loại cây này. Quả sơn tra không chỉ được dùng để ngâm rượu, làm nước uống mà còn trở thành nguyên liệu quý trong Đông y, chế biến thành mứt, giấm táo và nhiều sản phẩm khác.
Ngày nay, cây sơn tra không chỉ mang lại cảnh sắc tuyệt đẹp mà còn giúp đồng bào Mông ở Nậm Nghiệp có nguồn thu nhập ổn định.
Khai thác tiềm năng du lịch từ cây Sơn Tra
Nhận thấy vẻ đẹp thuần khiết của hoa sơn tra không chỉ là niềm tự hào của vùng đất mà còn là cơ hội để phát triển du lịch bền vững, chính quyền địa phương đã phối hợp cùng doanh nghiệp hướng dẫn người dân bảo vệ những cây sơn tra hiện có, mở rộng diện tích trồng mới, đồng thời khuyến khích xây dựng các mô hình homestay để nâng cao thu nhập.
Nhờ đó, ngày càng nhiều hộ dân chủ động đầu tư cải tạo nhà ở, tạo cảnh quan xanh, sắm sửa trang phục dân tộc Mông cho du khách thuê chụp ảnh, góp phần mang đến những trải nghiệm độc đáo khi đến với Ngọc Chiến.
Hiện nay, toàn xã có 28 cơ sở kinh doanh homestay, nhà nghỉ và dịch vụ suối khoáng nóng với đa dạng tiện ích. Riêng tại bản Nậm Nghiệp, nơi được xem là điểm ngắm hoa sơn tra đẹp nhất, du lịch cộng đồng đang dần khởi sắc.
Chia sẻ với PV, anh A Vạng - chủ homestay A Vạng cho hay: "Mùa hoa sơn tra nở trắng núi rừng, khách thập phương tìm về rất đông. Gia đình tôi đã đầu tư xây dựng hai bungalow và một nhà cộng đồng.
Từ đầu vụ hoa sơn tra đến nay, các homestay trong bản luôn kín phòng, riêng gia đình tôi đón 20-30 khách/ngày. Ngoài ra, chúng tôi còn cung cấp dịch vụ dẫn đường leo núi, cho thuê xe máy để khách dễ dàng khám phá cảnh sắc nơi đây".
Không chỉ là những người làm du lịch, các chủ homestay ở Nậm Nghiệp còn trở thành những hướng dẫn viên bản địa tận tâm, đồng hành cùng du khách trong hành trình khám phá thiên nhiên hùng vĩ và tìm hiểu nét đẹp văn hóa Mông.
Anh Kháng A Lệnh, một người con của bản Nậm Nghẹp, hiện là tổ trưởng tổ xe đưa đón du khách tham quan bản và chinh phục đỉnh Tà Chì Nhù.
Tổ xe có 30 thành viên, đều là những chàng trai Mông khỏe mạnh, dày dạn kinh nghiệm, quen thuộc từng khúc cua hiểm trở, từng con dốc cheo leo dẫn vào Nậm Nghẹp. Họ không chỉ là những tài xế vững tay lái mà còn là những người kể chuyện, giới thiệu cho du khách về quê hương mình bằng tất cả niềm tự hào.
"Trước đây, cả bản chỉ vài nhà làm homestay, giờ gần như nhà nào cũng tham gia. Người thì mở chỗ nghỉ, người nấu ăn cho khách, người làm dịch vụ xe cộ. Mỗi nhà một việc, chung tay xây dựng bản du lịch cộng đồng", anh chia sẻ.
Du khách đến đây không những được chiêm ngưỡng sắc trắng tinh khôi của hoa sơn tra mà còn được thưởng thức các món ăn truyền thống do chính tay bà con chế biến từ nguồn nguyên liệu sạch của địa phương.
Đặc biệt, từ tháng 9 đến tháng 10, khi những trái sơn tra chín đỏ rực trên cành, nơi đây lại tiếp tục thu hút dòng khách tìm về để trải nghiệm thu hoạch và thưởng thức loại quả đặc trưng của vùng núi Tây Bắc.
Để quảng bá mạnh mẽ hơn tiềm năng du lịch địa phương, xã Ngọc Chiến vừa tổ chức thành công Lễ hội Hoa Sơn Tra, thu hút đông đảo du khách đến chiêm ngưỡng vẻ đẹp của loài hoa đặc trưng nơi núi rừng Tây Bắc.
Ông Lò Văn Thoa - Chủ tịch UBND xã Ngọc Chiến nhấn mạnh: "Xã xác định du lịch là mũi nhọn đột phá trong phát triển kinh tế - xã hội, góp phần nâng cao đời sống người dân. Trọng tâm là xây dựng Ngọc Chiến trở thành điểm du lịch cộng đồng hấp dẫn".
Với sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị từ huyện đến xã, du lịch Ngọc Chiến không ngừng phát triển, để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng du khách.
Nhiều sản phẩm du lịch độc đáo đã được hình thành, trong đó, Ngày hội Hoa Sơn Tra trở thành sự kiện thường niên, thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước. Không dừng lại ở đó, đầu tháng 4 tới, Ngọc Chiến sẽ tiếp tục tổ chức Lễ hội Hoa Đỗ Quyên lần đầu tiên ngay tại sân vận động bản Nậm Nghẹp, hứa hẹn mang đến những trải nghiệm đặc sắc giữa núi rừng Tây Bắc.
Được biết, hoa đỗ quyên ở Ngọc Chiến phủ kín trên diện tích rừng rộng 300ha, trong đó, đỉnh Tà Tao và khu vực bản Nậm Nghẹp là nơi hoa nở rộ và đẹp nhất, hứa hẹn trở thành điểm đến hấp dẫn cho những người yêu thiên nhiên và thích khám phá.
Chủ tịch UBND xã Ngọc Chiến cho biết, công tác chuẩn bị cho lễ hội đang được gấp rút triển khai để đảm bảo diễn ra theo đúng kế hoạch.
Ngoài việc vệ sinh môi trường, giữ gìn cảnh quan, xã cũng bố trí các gian hàng giới thiệu sản phẩm nông nghiệp đặc trưng, tổ chức các hoạt động giao lưu văn hóa – văn nghệ, cùng những trò chơi thể thao dân gian của đồng bào Mông nhằm mang đến những trải nghiệm đáng nhớ cho du khách.
Bên cạnh đó, tuyến đường dẫn vào bản Nậm Nghẹp đã được bê tông hóa, giúp việc di chuyển thuận lợi hơn.
Tuy nhiên, do địa hình quanh co, dốc cao, chính quyền khuyến cáo du khách nên sử dụng phương tiện nhỏ như xe khách 16 chỗ hoặc dịch vụ xe taxi, xe ôm để đảm bảo an toàn và tránh ùn tắc. Đồng thời, các điểm đỗ xe tạm cũng được bố trí dọc đường để tạo thuận lợi cho khách tham quan.
