Tháng 3/2023, H. được chẩn đoán u gan và phải phẫu thuật cấp cứu tại địa phương do biến chứng vỡ u. Sau đó, bệnh nhân được chuyển đến Bệnh viện Nhi Trung ương để thực hiện hai lần can thiệp nút mạch. Đến tháng 4/2025, H. tiếp tục được can thiệp lần ba tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, nhưng các khối u vẫn phát triển nhanh. Phương án cuối cùng được đưa ra là ghép gan, cơ hội duy nhất để cứu sống bệnh nhân.
Các bác sĩ thực hiện ca ghép gan đặc biệt.
Trong những ngày chuẩn bị cho ca phẫu thuật, chị Th. - mẹ của H không giấu được lo lắng nhưng vẫn kiên định với quyết định của mình. “Bố mẹ chỉ mong con được khỏe mạnh. Con còn quá trẻ, còn cả tương lai phía trước. Quyết định hiến gan cho con, tôi không hề do dự”, chị chia sẻ.
Trái lại, H. lại chỉ lo cho mẹ: “Em sợ mẹ bị đau, sợ sau này mẹ gặp biến chứng…”. Nhưng rồi, tình mẫu tử đã xua tan mọi nỗi sợ. H. kể, ngày 7/10, trước khi bước vào phòng mổ, hai mẹ con nắm tay nhau, mẹ động viên H.: “Lần này khỏi hẳn nhé con, rồi sẽ lại được đi học, sống bình thường như trước”.
Điểm đặc biệt của ca ghép này nằm ở chỗ người hiến và người nhận không cùng nhóm máu khi mẹ nhóm máu B, con nhóm máu O. Theo bác sĩ chuyên khoa 1, ThS. Nguyễn Hoàng Ngọc Anh, khoa Phẫu thuật Gan - Mật - Tụy, trước khi ghép, bệnh nhân được đánh giá hiệu giá kháng thể và điều trị giải mẫn cảm bằng thuốc ức chế miễn dịch Rituximab kết hợp lọc thay huyết tương ba lần. Khi hiệu giá kháng thể đạt mức an toàn (1/8), ê-kíp bắt đầu tiến hành phẫu thuật.
Ca mổ kéo dài 8 tiếng. Kíp phẫu thuật lấy mảnh gan phải từ người mẹ bằng kĩ thuật nội soi, sau đó tiến hành ghép cho con gái. PGS.TS Vũ Văn Quang, Phó Chủ nhiệm khoa Phẫu thuật Gan - Mật - Tụy cho biết, đây là ca mổ khó do bệnh nhân đã từng phẫu thuật hai lần trước đó, vùng gan có nhiều khối u và mô dính. Ở người hiến, đường mật có cấu trúc phức tạp, đòi hỏi phẫu thuật viên phải thao tác tỉ mỉ để tránh rò hoặc hẹp đường mật sau ghép.
Một tuần sau phẫu thuật, hai mẹ con được gặp lại. Giây phút ấy, nước mắt và nụ cười hòa làm một. “Hôm nay được nhìn thấy con khỏe mạnh, tôi vui lắm. Cháu sẽ lại đi học như trước”, chị Th. xúc động nói. Còn H., khi tỉnh dậy, việc đầu tiên em hỏi là: “Mẹ có được nằm cùng tầng với con không?”.
Hiện sức khỏe của người hiến và người nhận đều ổn định. Người mẹ đã được xuất viện sau một tuần, trong khi gan ghép của bệnh nhân hoạt động tốt, các chỉ số sinh tồn trở lại bình thường. “Các bác sĩ và điều dưỡng ở đây rất tận tình, sáng nào cũng đến hỏi han, kiểm tra. Em biết ơn lắm”, H. chia sẻ.
Niềm vui của 2 mẹ con khi gặp lại nhau sau 1 tuần thực hiện ca ghép gan.
Theo các chuyên gia, ghép gan bất đồng nhóm máu (ABO-incompatible) từng được xem là chống chỉ định do nguy cơ thải ghép cao. Tuy nhiên, với sự phát triển của các biện pháp điều chỉnh miễn dịch, rào cản này đã được phá vỡ. Ở nhiều quốc gia như Nhật Bản, Hàn Quốc hay Đài Loan (Trung Quốc), kĩ thuật này đã trở thành thường quy, mang lại cơ hội sống cho nhiều bệnh nhân không tìm được nguồn tạng phù hợp.
Tại Việt Nam, ghép tạng bất đồng nhóm máu từng được thực hiện với bệnh nhân ghép thận và trẻ em ghép gan, song còn rất hạn chế ở người trưởng thành. Thành công của Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 không chỉ mở ra hi vọng mới cho bệnh nhân mắc bệnh gan giai đoạn cuối, mà còn góp phần mở rộng nguồn hiến tạng, đặc biệt trong bối cảnh nhu cầu ghép ngày càng tăng cao.
Trong ánh sáng trắng của phòng mổ, câu chuyện về người mẹ hiến gan cứu con không chỉ là thành tựu y học, mà còn là minh chứng xúc động cho sức mạnh của tình mẫu tử, thứ sức mạnh có thể vượt qua cả giới hạn của y học và nỗi đau thể xác.
