Tháo gỡ trên tinh thần có hướng đi
Sáng nay (23/6), Phó thủ tướng thường trực Nguyễn Hòa Bình chủ trì cuộc họp Ban Chỉ đạo 751 (theo Quyết định số 751/QĐ-TTg ngày 11/4/2025 của Thủ tướng Chính phủ thành lập Ban chỉ đạo về giải quyết các vấn đề khó khăn, vướng mắc các dự án tồn đọng) về 2 nội dung là: Triển khai Kết luận của Bộ Chính trị đối với các dự án khó khăn, vướng mắc cần tháo gỡ và nội dung về tình hình triển khai Nghị quyết số 233/NQ-CP của Chính phủ về các dự án năng lượng tái tạo.
Tại cuộc họp, sau khi nghe báo cáo, ý kiến phát biểu của lãnh đạo các bộ, ngành chức năng, Phó thủ tướng thường trực Nguyễn Hòa Bình nêu rõ, tinh thần chỉ đạo, yêu cầu của Bộ Chính trị là phải rà soát khẩn trương, đầy đủ đối với các dự án có khó khăn, vướng mắc tồn đọng.
 |
| Phó thủ tướng thường trực Nguyễn Hòa Bình chủ trì cuộc họp Ban chỉ đạo 751 - Ảnh: VGP. |
Trong quá trình tháo gỡ khó khăn, vướng mắc không hợp thức hóa các sai phạm và đặc biệt tuyệt đối không để phát sinh các tiêu cực, sai phạm khác; cần tham khảo kinh nghiệm xử lý đối với 2 dự án bệnh viện ở Hà Nam là Bệnh viện Việt Đức và Bạch Mai cơ sở 2, trước khi tháo gỡ khó khăn đã tiến hành thanh tra và có kết luận thanh tra, những cá nhân, đơn vị có sai phạm đã được đưa vào kết luận, sau đó 2 dự án này tiếp tục được cho phép triển khai thực hiện, phần sai phạm thuộc trách nhiệm xử lý của các cơ quan chức năng, phần đầu tư thuộc trách nhiệm Bộ Y tế tiếp tục đảm nhận; hiện 2 dự án đang được triển khai tích cực và dự kiến tháng 12 tới, 2 bệnh viện sẽ được đi vào hoạt động.
Về tình hình triển khai Nghị quyết số 233/NQ-CP của Chính phủ về các dự án năng lượng tái tạo, nhấn mạnh tinh thần bao trùm là phải thực hiện hết trách nhiệm, đầy đủ chỉ đạo của Chính phủ về tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp; từ Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương phải xúm lại để xử lý, khó khăn đến đâu phải được tháo gỡ đến đó, Phó thủ tướng thường trực Nguyễn Hòa Bình đánh giá, việc thực hiện khai Nghị quyết số 233 đến nay có những việc đã hoàn thành, những việc đang được tích cực triển khai như báo cáo của Bộ Công thương.
Tuy nhiên, còn nhiều việc chưa xong, còn có những khó khăn, vướng mắc, tồn tại. Những khó khăn, vướng mắc này phải tiếp tục được xử lý nhanh hơn, quyết liệt hơn, trách nhiệm của bộ, ngành, địa phương nào thì các cơ quan đó phải bắt tay vào xử lý, tháo gỡ trên tinh thần có hướng đi, phương án, thời gian hoàn thành cụ thể, rõ ràng.
Ở nhiều cuộc làm việc trước đó nhằm tháo gỡ khó khăn cho các dự án năng lượng tái tạo có liên quan, Phó thủ tướng thường trực Nguyễn Hòa Bình cũng đã nhấn mạnh, “không có biên bản nghiệm thu thì không đủ điều kiện vận hành, không đủ điều kiện vận hành thì không được hưởng giá FIT”, đồng thời yêu cầu các dự án phải làm theo quy định pháp luật.
Nhà đầu tư năng lượng chờ tín hiệu tích cực
Vướng mắc của các dự án năng lượng tái tạo nằm chính ở việc nhà máy đã đi vào vận hành thương mại, từng được hưởng giá FIT theo các quyết định số 11/2017/QĐ-TTg, số 13/2020/QĐ-TTg và số 39/2018/QĐ-TTg nhưng sau đó cơ quan thanh tra cho rằng nhiều dự án chưa đủ thủ tục để được hưởng giá đó.
Đại diện Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) hồi tháng 4/2025 cho biết, hiện có 172 nhà máy năng lượng tái tạo chưa được chấp thuận kết quả nghiệm thu của Cơ quan Nhà nước có thẩm quyền tại thời điểm công nhận vận hành thương mại.
EVN đã làm việc với chủ đầu tư của 159 nhà máy, trong số này có 39 nhà máy cho biết, đã đề nghị cơ quan nhà nước chấp thuận kết quả nghiệm thu (19 nhà máy gửi văn bản chính thức, 20 nhà máy gửi tài liệu qua các hình thức điện tử).
 |
| Nhiều dự án năng lượng tái tạo đã vận hành thương mại nhưng không còn được hưởng giá FIT như trước đó, do chưa đủ Biên bản kiểm tra kết quả nghiệm thu của cơ quan chức năng. |
Hiện EVN đang tạm thanh toán từ tháng 1/2025 cho 159 nhà máy/phần nhà máy. Cụ thể, có 25 nhà máy/phần nhà máy (tổng công suất 1.278 MWp) đang thanh toán theo giá ưu đãi FIT 1 sẽ tạm thanh toán theo giá ưu đãi FIT 2; có 93 nhà máy/phần nhà máy mặt trời (tổng công suất 7.257 MW) đang thanh toán theo giá FIT sẽ tạm thanh toán theo giá chuyển tiếp; có 14 nhà máy/phần nhà máy điện gió (tổng công suất 649 MW) đang thanh toán theo giá ưu đãi sẽ tạm thanh toán theo giá trần trực tiếp và 27 nhà máy/phần nhà máy còn lại có văn bản chấp thuận kết quả nghiệm thu trong thời gian được hưởng giá ưu đãi vẫn đang thanh toán theo giá ưu đãi quy định trong hợp đồng mua bán điện đã ký.
Cũng có 13 nhà máy đến nay chưa có kết quả chấp thuận nghiệm thu, EVN tạm thanh toán theo chi phí vận hành để chủ đầu tư có chi phí vận hành nhà máy.
Cạnh đó, khi được Bộ Công thương yêu cầu đánh giá tác động của phương án do EVN đề xuất đối với các dự án điện mặt trời, điện gió có khó khăn, vướng mắc theo Nghị quyết số 233/NQ- CP ngày 10/12/2024 của Chính phủ, EVN đã cho biết, doanh nghiệp không đủ thông tin để đánh giá tác động tổng thể đến kinh tế - xã hội, ảnh hưởng môi trường đầu tư trong nước và quốc tế do đây là vấn đề vĩ mô, cần có sự hỗ trợ đánh giá từ các cấp quản lý nhà nước cao hơn.
Đồng thời EVN đã đề nghị Bộ Công thương xem xét, phối hợp với các Bộ liên quan, đánh giá tổng thể về tác động về kinh tế - xã hội, rủi ro khiếu kiện trong nước và quốc tế, ảnh hưởng đến môi trường đầu tư đối với phương án do EVN đề xuất, từ đó quyết định phương án tối ưu để chỉ đạo và hướng dẫn EVN triển khai thực hiện.
Được biết hiện tại có nhiều chủ đầu tư, trong đó có những nhà đầu tư nước ngoài đang suy tính việc khởi kiện bên mua điện vì cho rằng không thực hiện đúng Hợp đồng mua bán điện đã ký.
