Đảm bảo nơi ở mới đáp ứng đầy đủ các điều kiện tốt nhất cho người dân
Sáng ngày 23/10, UBND xã Vĩnh Hải tổ chức khảo sát, lấy ý kiến người dân về vị trí xây dựng khu tái định cư phục vụ Dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 2. Tham dự chương trình có ông Trịnh Minh Hoàng – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa, cùng lãnh đạo các sở, ban, ngành liên quan.
Tại buổi làm việc, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng tỉnh đã trình bày hai phương án vị trí mới cho khu tái định cư. Phương án thứ nhất đặt tại thôn Mỹ Phong, có diện tích khoảng 69,2ha, cách tâm lò phản ứng gần nhất 6,8km. Phương án thứ hai nằm ở thôn Khánh Nhơn 1, với diện tích khoảng 76,6ha, cách tâm lò phản ứng gần nhất 8km.
Cả hai vị trí đều được đánh giá đáp ứng các yêu cầu về an toàn, phù hợp với quy định của pháp luật đất đai và khuyến nghị của Bộ Khoa học và Công nghệ, đặc biệt là yêu cầu khu tái định cư phải nằm ngoài vùng bảo vệ khẩn cấp, đảm bảo an toàn bức xạ.
Ngoài yếu tố kỹ thuật, các vị trí đề xuất còn có quy mô rộng, hạ tầng đồng bộ và điều kiện tự nhiên thuận lợi, hứa hẹn mang lại môi trường sống chất lượng, đáp ứng nhu cầu sinh hoạt, sản xuất và phát triển kinh tế - du lịch của người dân sau khi di dời.
Trong quá trình trao đổi, người dân bày tỏ sự quan tâm và kiến nghị tỉnh làm rõ một số vấn đề như số lượng hộ dân nằm trong phạm vi dự án sẽ được di dời đến khu tái định cư mới, chính sách bồi thường và hỗ trợ cụ thể, cũng như việc bố trí khu vực sản xuất phù hợp để đảm bảo sinh kế lâu dài.
Người dân kiến nghị một số nội dung liên quan đến vị trí khu tái định cư. (Ảnh: Cổng TTĐT tỉnh Khánh Hòa)
Bên cạnh đó, nhiều ý kiến cũng đề nghị xem xét kỹ các yếu tố văn hóa, môi trường và sức khỏe cộng đồng khi lựa chọn vị trí khu tái định cư nhằm bảo đảm cuộc sống ổn định, bền vững cho người dân.
Lắng nghe các ý kiến đóng góp, ông Trịnh Minh Hoàng ghi nhận và bày tỏ sự trân trọng đối với tinh thần đồng thuận của người dân. Ông khẳng định, Chính phủ và chính quyền địa phương luôn quan tâm, nỗ lực xây dựng chính sách tốt nhất cho các hộ dân bị ảnh hưởng bởi dự án, đảm bảo người dân đến nơi ở mới đáp ứng các điều kiện tốt nhất.
Theo đó, khu tái định cư không chỉ là nơi ở mới mà còn được quy hoạch như một không gian sống hoàn chỉnh, với hạ tầng hiện đại, dịch vụ thiết yếu, cơ hội việc làm và điều kiện văn hóa – xã hội đầy đủ.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh cho biết thêm, tỉnh đang tiếp tục hoàn thiện hồ sơ để tham mưu Chính phủ trình Quốc hội xem xét, bổ sung các chính sách bồi thường và hỗ trợ tái định cư với mức cao nhất, tốt nhất...
Ông Trịnh Minh Hoàng phát biểu tại buổi khảo sát. (Ảnh: Cổng TTĐT tỉnh Khánh Hòa)
Tuy nhiên, do yêu cầu chuyên môn của Bộ Khoa học và Công nghệ về việc khu tái định cư phải nằm ngoài vùng bảo vệ khẩn cấp nên vị trí quy hoạch có sự điều chỉnh so với trước đây. Vì vậy, ông mong muốn người dân tiếp tục chia sẻ, đồng hành cùng chính quyền địa phương trong quá trình triển khai, góp phần đẩy nhanh tiến độ bàn giao mặt bằng, tạo điều kiện sớm triển khai dự án.
Cùng với đó, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng tỉnh sẽ phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan mời đại diện một số hộ dân trực tiếp đi khảo sát thực địa các địa điểm dự kiến. Kết quả khảo sát sẽ là cơ sở quan trọng để các sở, ngành thẩm định, lựa chọn phương án tối ưu trình UBND tỉnh xem xét, chỉ đạo thực hiện, đảm bảo hài hòa lợi ích giữa Nhà nước và người dân.
Lựa chọn chiến lược phù hợp với mục tiêu phát triển bền vững
Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận được Quốc hội phê duyệt lần đầu vào năm 2009, với quy mô 2 nhà máy, tổng công suất 4.000 MW, xây dựng trên diện tích 1.642 ha. Khi đó, đây được coi là dự án năng lượng trọng điểm, cũng là dự án điện hạt nhân đầu tiên của Việt Nam, mở ra cơ hội đưa khoa học – công nghệ hạt nhân của Việt Nam phát triển lên một tầm cao mới.
Tuy nhiên, sau nhiều năm chuẩn bị, đến năm 2016, Quốc hội đã thông qua nghị quyết tạm dừng triển khai do nhiều yếu tố khách quan, trong đó có sức ép về vốn đầu tư, bối cảnh kinh tế vĩ mô và cả những lo ngại về an toàn sau sự cố hạt nhân Fukushima.
Sau gần một thập kỷ tạm dừng, ngày 25/11/2024, tại Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, một quyết định mang tính lịch sử đã được đưa ra đó là thống nhất tái khởi động Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận và tiếp tục nghiên cứu chương trình điện hạt nhân của Việt Nam trong dài hạn.
Phối cảnh dự điện hạt nhân. (Ảnh: Cổng thông tin điện tử Chính phủ)
Trong bối cảnh nhu cầu điện năng của Việt Nam ngày một tăng cao, quyết định tái khởi động dự án điện hạt nhân càng trở nên cấp thiết. Theo Quy hoạch điện VIII, đến năm 2030, Việt Nam cần khoảng 150.000 MW công suất nguồn điện, và con số này sẽ tăng lên 490.000 – 573.000 MW vào năm 2050. Với tốc độ tăng trưởng điện năng trung bình khoảng 10% mỗi năm, nền kinh tế đòi hỏi một nguồn cung năng lượng ổn định, đáng tin cậy.
Các nguồn năng lượng tái tạo như điện mặt trời, điện gió tuy được kỳ vọng lớn, nhưng do đặc thù phụ thuộc vào điều kiện tự nhiên nên tỷ lệ đóng góp còn hạn chế. Trong khi đó, nhiệt điện than lại phải đối diện với thách thức cắt giảm phát thải theo cam kết Net Zero vào năm 2050. Điện hạt nhân, với ưu thế cung cấp sản lượng ổn định, giá cả hợp lý và phát thải thấp, đang nổi lên như một lựa chọn chiến lược, vừa bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia, vừa phù hợp với mục tiêu phát triển bền vững.
Những bước đi mới này cho thấy Việt Nam đang từng bước vượt qua những dè dặt trước đây, xác định rõ điện hạt nhân là trụ cột quan trọng để bảo đảm an ninh năng lượng, đồng thời thúc đẩy quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế xanh, bền vững.
