I. AI VÀ SỰ THƯƠNG MẠI HOÁ
Tiềm năng biến đổi của AI mở rộng đến mức không thể tránh khỏi, thể hiện sự ảnh hưởng trên toàn bộ doanh nghiệp, xã hội và nhân loại nói chung. Sẽ có rất ít khía cạnh của cuộc sống không bị ảnh hưởng bởi trí tuệ nhân tạo trong những năm tới và trong tương lai xa.
Năm 1995, Gartner Research nổi tiếng đặt ra thuật ngữ “chu kỳ cường điệu”. Nó mô tả một quy trình tiêu chuẩn mà hầu hết các công nghệ mới phải trải qua trước khi áp dụng, từ sự nhiệt tình ban đầu, đến sự phấn khích tối đa và kỳ vọng tăng cao, qua một thời gian đóng bang và cuối cùng là phát huy hiệu quả để sử dụng. Nếu chu kỳ cường điệu là chính xác cho AI, thì hiện tại chúng ta đang ở đỉnh cao của những kỳ vọng bị thổi phồng, với một lượng nghiên cứu và đầu tư đáng kinh ngạc vào công nghệ.
Kể từ năm 2018, phần lớn các triển khai AI deep learning là những nỗ lực nội bộ, được thúc đẩy bởi những các đơn vị sớm tìm kiếm lợi thế cạnh tranh. Tuy nhiên, AI sẽ ngày càng trở nên thương mại hóa. Một số lượng lớn hơn các giải pháp hỗ trợ AI sẵn có và sự phụ thuộc ngày càng tăng vào các nền tảng dịch vụ AI sẽ trở thành một phần không thể thiếu trong hoạt động kinh doanh hàng ngày.
Đặc biệt, các công ty công nghệ lớn như Google, IBM và Microsoft sẽ tiếp tục phát triển môi trường machine learning dựa trên đám mây của họ, cung cấp các dịch vụ cho phép các công ty tích hợp nhanh chóng các khả năng của machine learning chính vào quy trình kinh doanh với ít nỗ lực nhất. Hiện nay, ta đã có thể thấy các phiên bản đầu tiên của các dịch vụ đó thông qua các ứng dụng như Đám mây nhận thức của Microsoft, Lex và Rekognition của Amazon, Nhà phát triển Google Cloud và IBM Watson và những điều này sẽ trở nên nhiều hơn, phức tạp và tinh vi hơn. Theo Gartner, chỉ trong hai năm tới, gần như mọi sản phẩm phần mềm sẽ có một số dạng AI được tích hợp và đến năm 2020, 85% CIO sẽ thử nghiệm các chương trình AI thông qua kết hợp xây dựng, mua và thuê ngoài.
Khi AI ngày càng trở thành phổ biến, một số chuyên gia đã đặt ra mối lo ngại về hiệu ứng mạng trong AI dẫn đến một số lượng nhỏ các đơn vị thống trị thị trường. Machine learning cải thiện khi nhiều dữ liệu được đưa vào nó, tạo ra hiệu ứng mạng trong đó nền tảng AI có số lượng người dùng lớn nhất cũng là hiệu quả nhất - từ đó củng cố việc mong muốn ứng dụng AI vào hoạt động thực tế.
II. HƯỚNG ĐẾN TRÍ TUỆ NHÂN TẠO RỘNG AGI
Một trong những lĩnh vực phát triển AI gây tranh cãi nhất hiện nay là nghiên cứu trí tuệ nhân tạo rộng hay còn gọi là AGI. Gần như tất cả các hệ thống AI ngày nay thuộc loại AI “hẹp” - chúng được đào tạo để thực hiện một nhiệm vụ cụ thể và chỉ có thể thực hiện nhiệm vụ đó - chúng có thể xử lý thông tin rất nhanh, nhưng có khả năng hạn chế. Các hệ thống này có thể xuất hiện thông minh hơn theo thời gian - bằng cách kết nối nhiều hệ thống hẹp hoặc đào tạo chúng tốt hơn - nhưng không thể vượt xa hơn mục đích thiết lập ban đầu của những trí tuệ nhân tạo này.
Một số công ty đang nghiên cứu về AI rộng, đôi khi được gọi là AI nhận thức hay thậm chí là AI có cảm giác. Các hệ thống này sử dụng các kỹ thuật học tập không giám sát (unsupervised learning) mới cho phép AI hoạt động trong các môi trường và kịch bản không có cấu trúc. Các yêu cầu cho một hệ thống như vậy gồm vật lý trực quan, tâm lý trực quan, hiểu biết về các mối quan hệ đối tượng và nhanh chóng xây dựng mô hình tự học là tất cả các khả năng mà bộ não con người có mà hầu hết các hệ thống AI chưa sở hữu.
Có rất nhiều dự án đang theo đuổi mục tiêu này. Chẳng hạn, dự án Bảng chữ cái DeepMind đang nghiên cứu mở khóa khối xây dựng chính cho AI rộng: mạng quan hệ (RNs) và mạng tương tác trực quan (VIN). Đây là 2 hệ thống hiểu mối quan hệ giữa các đối tượng. Ví dụ: AI RN có thể làm nhiều hơn là chỉ xác định một người đàn ông và một người phụ nữ trong một bức ảnh hoặc video - nó cũng có thể nhận ra rằng họ đang nắm tay nhau. Với nhận thức về mối quan hệ đó, AI có thể theo dõi và học hỏi từ các mối quan hệ khác nhau và biến đổi giữa các đối tượng. Nó có thể học được rằng những con chó thường đuổi theo mèo chẳng hạn, hoặc khi nhấn một nút nào đó, cửa sổ sẽ đóng lại
Đã có rất nhiều nhà nghiên cứu quan tâm đến việc phát triển trí tuệ nhân tạo rông. Tuy nhiên Năm 2017, giáo sư khoa học máy tính của Oxford, giáo sư Michael Wooldridge cho biết, đã không có tiến bộ đáng kể nào về AI. Bên cạnh đó cuộc điều tra vào năm 2015 của 350 nhà nghiên cứu AI đưa ra một giả thuyết đó là một máy tính có thể vượt trội hơn con người trong mọi hoạt động vào năm 2060 có tỷ lệ là 50%.
III. TƯƠNG LAI CỦA TRÍ TUỆ NHÂN TẠO
Công nghệ hiện đang thay đổi với tốc độ chóng mặt. Trí tuệ nhân tạo đã là một khái niệm hấp dẫn của khoa học viễn tưởng trong nhiều thập kỷ, nhưng nhiều nhà nghiên cứu cho rằng cuối cùng con người đã tiến gần đến việc biến AI thành hiện thực. Trong vài năm gần đây, các nhà khoa học đã tạo ra những bước đột phá trong Machine learning, sử dụng mạng lưới noron nhân tạo, bắt chước các quá trình của các tế bào thần kinh thực sự. Đây là một loại hình Deep learning, cho phép máy móc tự xử lý thông tin ở mức độ rất tinh vi, thực hiện các chức năng phức tạp như nhận dạng khuôn mặt. Big Data đang đẩy nhanh quá trình phát triển AI và chúng ta có thể sẽ thấy sự tích hợp nhiều hơn của công nghệ AI trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta
Trong tương lại không xa, trí thông minh nhân tạo hoàn toàn có thể thay đổi cuộc sống của chúng ta trong những lĩnh vực sau:
1. Giao thông tự hành.
Sự khởi đầu của những chiếc xe tự hành đang được thử nghiệm ở nhiều nơi trên thế giới. Bất chấp những phát triển thú vị này có thể sẽ vẫn mất một thời gian để công chúng chấp nhận đưa xe tự động vào sử dụng rộng rãi. Google bắt đầu thử nghiệm một chiếc xe tự lái vào năm 2012 và kể từ đó, Bộ Giao thông Vận tải Hoa Kỳ đã đưa ra các định nghĩa về các cấp độ tự động hóa khác nhau để đảm bảo an toàn khi vận hành. Với chiếc xe Google, Google được phân loại là cấp độ đầu tiên của tự động hóa hoàn toàn.
2. Công nghệ Cyborg
Một trong những hạn chế chính của con người chỉ đơn giản là cơ thể của chính chúng ta và bộ não. Nhà nghiên cứu Shimon Whiteson nghĩ rằng trong tương lai, chúng ta sẽ có thể tự tăng cường máy tính và tăng cường nhiều khả năng tự nhiên của chính mình. Yoky Matsuka của Nest tin rằng AI sẽ trở nên hữu ích cho những người bị khuyết tật chân tay, vì não sẽ có thể giao tiếp với một chi robot để giúp bệnh nhân kiểm soát nhiều hơn. Loại công nghệ cyborg này sẽ làm giảm đáng kể những hạn chế mà ampute xử lý hàng ngày
3. Tiếp quản những công việc nguy hiểm
Rô bốt đã đảm nhận một số công việc nguy hiểm nhất hiện có, bao gồm cả việc gỡ bom. Chúng là máy bay không người lái về mặt kỹ thuật, được sử dụng làm đối tác vật lý để gỡ bom, nhưng vẫn cần con người phải điều khiển chúng, thay vì sử dụng AI. Ngành công nghiệp hàn, nổi tiếng với việc sản xuất các chất độc hại, nhiệt độ cao và tiếng ồn, giờ đây có thể giao việc gia công cho robot trong hầu hết các trường hợp
4. Giải quyết biến đổi khí hậu
Stuart Russell giải thích, máy móc có quyền truy cập dữ liệu nhiều hơn một người có thể lưu trữ số liệu thống kê đáng kinh ngạc. Sử dụng dữ liệu lớn, một ngày nào đó AI có thể xác định xu hướng và sử dụng thông tin đó để đưa ra giải pháp cho các vấn đề lớn nhất thế giới trong đó có biến đổi khí hậu
5. Robot sẽ là một người bạn
Ở giai đoạn hiện nay, hầu hết các robot vẫn vô cảm và thật khó để hình dung ra một robot mà bạn có thể tương tác được. Tuy nhiên, một công ty ở Nhật Bản đã có những bước tiến lớn đầu tiên hướng tới một người máy đồng hành,một người có thể hiểu và cảm nhận được cảm xúc. Được giới thiệu vào năm 2014, Robot Pepper đồng hành đã được bán vào năm 2015 tại Hoa Kỳ, với số lượng 1.000 được bán hết trong vòng một phút. Robot được lập trình để đọc cảm xúc của con người, phát triển cảm xúc của chính nó và giúp những người bạn của nó luôn vui vẻ.
6. Cải thiện chăm sóc người cao tuổi
Đối với nhiều người cao tuổi, cuộc sống hàng ngày khá khó khăn và nhiều người phải thuê sự người giúp việc để chăm sóc, hoặc dựa vào các thành viên trong gia đình. Một trí tuệ nhân tạo có thể đáp ứng được nhu cầu này không phải là điều quá xa vời. Matthew Taylor, nhà khoa học máy tính tại Đại học bang Washington, nói. “Các robot tại nhà có thể giúp đỡ người cao tuổi trong các công việc hàng ngày và cho phép họ sống độc lập và ở trong nhà càng lâu càng tốt, giúp cải thiện sức khỏe của họ”
Trong tương lai AI sẽ giúp cuộc sống của chúng ta trở nên dễ dàng hơn và an toàn hơn thông qua việc phát triển ứng dụng của trí tuệ nhân tạo vào các lĩnh vực của đời sống. Cuộc cách mạng 4.0 chỉ mới bắt đầu và tất cả còn đang ở phía trước. Sự phát triển kỳ diệu của khoa học và công nghệ sẽ vẽ nên một bức tranh tuyệt đẹp về tương lai của con người.
Tìm hiểu thêm về các chuyên đề và đăng ký tham dự miễn phí tại đây: https://vietnamsme.gov.vn/elearning/
