Trong bài phỏng vấn với Thời báo VTV (VTV Times) nhân dịp Xuân Ất Tỵ 2025, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng nói rằng, phải tập trung đẩy mạnh 3 đột phá chiến lược, tháo gỡ điểm nghẽn thể chế; bên cạnh đó, phát triển mạnh lực lượng doanh nghiệp nội địa, nhất là các tập đoàn kinh tế có tiềm lực mạnh, có khả năng cạnh tranh khu vực và quốc tế, dẫn dắt cho tăng trưởng cho kinh tế đất nước.
5 động lực cho tăng trưởng năm 2025
VTV Times: Nhìn lại kết quả của nền kinh tế 2024, Bộ trưởng đánh giá như nào về những kết quả đã đạt được và những hạn chế, bài học cần lưu ý?
Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng: Năm qua, nền kinh tế đã lấy lại được đà tăng trưởng như trước dịch COVID-19, phục hồi nhanh sau thiên tai, bão lũ… và biến động vĩ mô toàn cầu. Tăng trưởng kinh tế năm 2024 đạt 7,09%, cao hơn mục tiêu đề ra (6-6,5%).
Năm qua, Việt Nam đã giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, ổn định chính trị, xã hội, tạo môi trường thuận lợi để thu hút đầu tư, phát triển kinh tế - xã hội. Đây là thành tựu quan trọng của Việt Nam trong thời gian qua, nhất là trong bối cảnh nhiều quốc gia, khu vực phải trải qua biến động lớn, bất ổn về kinh tế, chính trị, xã hội.
Các doanh nghiệp, tổ chức quốc tế tiếp tục ghi nhận, đánh giá cao về triển vọng tăng trưởng, môi trường đầu tư kinh doanh của nước ta, cam kết đầu tư và gắn bó lâu dài với sự phát triển của Việt Nam.
Bên cạnh đó, các lĩnh vực văn hóa, xã hội, môi trường… tiếp tục được quan tâm, chú trọng; đời sống người dân tiếp tục được cải thiện. Hoàn thành toàn bộ các chỉ tiêu chủ yếu Quốc hội đề ra.
Thu hút đầu tư, đổi mới sáng tạo, phát triển các ngành, lĩnh vực mới như chíp, bán dẫn, trí tuệ nhân tạo… đạt nhiều kết quả nổi bật.
Đặc biệt, Chính phủ và NVIDIA đã ký kết mở Trung tâm nghiên cứu và phát triển, Trung tâm Dữ liệu trí tuệ nhân tạo (AI). Đây là bước ngoặt lịch sử, giúp nước ta ghi dấu ấn trên bản đồ bán dẫn thế giới, trở thành một trung tâm nghiên cứu và phát triển AI hàng đầu châu Á và chủ động tham gia tái cấu trúc sản xuất toàn cầu.
Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh Việt Nam bước vào năm 2025 trong tâm thế mới, bản lĩnh, tự tin cùng khí thế quyết tâm cải cách, đổi mới, đột phá
VTV Times: Chính phủ đặt mục tiêu tăng trưởng năm 2025 đạt 8%, thậm chí đạt hai con số nếu điều kiện thuận lợi. Trong năm 2025, chúng ta cần có những kế hoạch và "đột phá" gì để có thể đạt được mục tiêu đề ra, thưa Bộ trưởng?
Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng: Nước ta bước vào năm 2025 trong tâm thế mới, bản lĩnh, tự tin cùng khí thế quyết tâm cải cách, đổi mới, đột phá trong cả hệ thống chính trị, hướng tới đạt kết quả cao nhất Kế hoạch 5 năm 2021-2025, chào mừng Đại hội XIV của Đảng và chuẩn bị bước vào Kỷ nguyên mới - Kỷ nguyên vươn mình phát triển giàu mạnh, thịnh vượng của dân tộc.
Trong bối cảnh đó, mặc dù tình hình thế giới dự báo tiếp tục rất khó khăn, thách thức, Chính phủ quyết tâm yêu cầu tăng trưởng 8% trở lên trong năm 2025, cao hơn mục tiêu Quốc hội đã quyết nghị (6,5-7%, phấn đấu 7-7,5%). Đây là mức tăng trưởng cao, nhiều thách thức, nhưng có thể đạt được và cần quyết tâm đạt được để tạo đà tăng trưởng bứt phá cho kỷ nguyên phát triển mới.
Tôi xin nhấn mạnh 5 động lực chủ yếu. Một là sự đoàn kết, tinh thần đột phá, đổi mới của hệ thống chính trị dưới sự lãnh đạo của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị; sự chỉ đạo, điều hành quyết liệt, hiệu quả có trọng tâm, trọng điểm của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; sự nỗ lực của các bộ, ngành, địa phương và ủng hộ của bạn bè quốc tế.
Hai là những thành tựu phát triển năm 2024 được tiếp nối, thúc đẩy mạnh mẽ hơn trong năm 2025. Các ngành, các địa phương động lực phải phấn đấu tăng trưởng bứt phá, cao hơn năm 2024. Trong đó, Hà Nội, TP Hồ Chí Minh phải phấn đấu tăng trưởng 8-10% để phát huy vai trò đầu tàu hơn nữa.
Ba là tiếp tục đẩy mạnh 3 đột phá chiến lược; trong đó, thể chế được xác định là "đột phá của đột phá" để tập trung tháo gỡ, hoàn thiện, nhằm giải phóng mọi nguồn lực, nhất là nguồn lực đang bị tồn đọng cho phát triển.
Năm 2025 là năm có nhiều thuận lợi trong giải ngân vốn đầu tư công. Các dự án đã hoàn thiện thủ tục đầu tư, bước vào giai đoạn nước rút hoàn thành. Do đó, sẽ đóng góp ngay cho tăng trưởng và mở ra không gian phát triển mới cho các vùng, các địa phương.
Bên cạnh động lực những động lực truyền thống như đầu tư công thì kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, khu thương mại tự do... được xem là động lực mới của nền kinh tế Việt Nam
Bốn là sự ổn định về kinh tế, chính trị, xã hội và triển vọng tăng trưởng, phát triển của nước ta. Các doanh nghiệp trong và ngoài nước cam kết đầu tư, gắn bó lâu dài, đồng hành cùng với sự phát triển của nền kinh tế Việt Nam.
Năm là sự phát triển mạnh mẽ của các ngành, lĩnh vực mới, các mô hình kinh tế mới, động lực tăng trưởng mới như kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, khu thương mại tự do, trung tâm tài chính quốc tế và khu vực.
Tháo gỡ "điểm nghẽn của điểm nghẽn"
VTV Times: Bộ trưởng đã nhiều lần nhấn mạnh tháo gỡ điểm nghẽn thể chế sẽ là "đột phá của đột phá", vậy đâu là những điểm nghẽn thể chế mà chúng ta cần nhận diện? Những giải pháp, hành động để tạo "đột phá của đột phá" là gì?
Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng: Trong thời gian qua, hệ thống pháp luật được xây dựng để tạo cơ sở pháp lý và môi trường thuận lợi để huy động và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực đầu tư phát triển; xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ và thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Tuy vậy, vẫn còn những tồn tại về thể chế cần tiếp tục được khắc phục để giải quyết điểm nghẽn của điểm nghẽn có nguyên nhân từ quy định của pháp luật.
Một số quy định của luật chưa thực sự đồng bộ, quá chi tiết, hoặc luật hóa các quy định của nghị định và thông tư, dẫn đến khó bảo đảm tính ổn định, lâu dài và xử lý kịp thời được những biến động thường xuyên thuộc trách nhiệm của Chính phủ và chính quyền địa phương.
Thủ tục hành chính tại các văn bản quy phạm pháp luật còn rườm rà. Trong đó, thủ tục về đầu tư được quy định tại nhiều luật khác nhau như đất đai, xây dựng, môi trường, chuyển giao công nghệ, phòng cháy chữa cháy…
Xác định thể chế là "điểm nghẽn của điểm nghẽn", năm 2024, Bộ đã chủ động phát hiện và đề xuất tháo gỡ nhanh nhất những điểm nghẽn có nguyên nhân từ quy định của các Luật liên quan đến đầu tư sản xuất kinh doanh để kịp thời điều chỉnh, tháo gỡ vướng mắc về thể chế, khơi thông nguồn lực.
Bộ đã đề xuất sửa đổi quy định của Luật Quy hoạch, Luật Đầu tư công, Luật Ngân sách nhà nước, Luật Đầu tư, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư và Luật Đấu thầu theo hướng chuyển đổi phương thức từ "quản lý" sang "quản lý cho kiến tạo phát triển", từ "tiền kiểm" sang "hậu kiểm", đơn giản hóa trình, tự thủ tục, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền theo phương châm "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm…
Các nội dung sửa đổi được tập trung vào những vấn đề đã chín, đã rõ, có sự đồng thuận cao, bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật, trong đó nhiều chính sách quan trọng sẽ tạo ra "đột phá của đột phá" và là hành lang pháp lý cho những vấn đề mới, xu hướng mới cho phát triển đất nước trong những năm tiếp theo.
Phát triển mạnh lực lượng doanh nghiệp nội địa, doanh nghiệp dân tộc, nhất là các tập đoàn kinh tế có tiềm lực mạnh, có khả năng cạnh tranh khu vực và quốc tế, dẫn dắt cho tăng trưởng của các ngành, lĩnh vực là một trong những nhiệm vụ quan trọng trong năm 2025
Như việc đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, đơn giản hóa trình tự, thủ tục trong các lĩnh vực quy hoạch, đầu tư, hợp tác công tư, đấu thầu; tách công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, giải phóng mặt bằng thành dự án độc lập; áp dụng thủ tục đầu tư đặc biệt theo cơ chế hậu kiểm - dự kiến sẽ rút ngắn thời gian thực hiện dự án khoảng 260 ngày).
Năm 2025 là năm tăng tốc, bứt phá, về đích, lấy ổn định làm tiền đề cho phát triển và phát triển để làm cơ sở cho ổn định. Để thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm 2025, cần tiếp tục triển khai thực hiện một số giải pháp.
Trong đó, tiếp tục rà soát quy định của các luật liên quan đến hoạt động đầu tư, sản xuất kinh doanh như Luật Xây dựng, Luật Quản lý sử dụng vốn nhà nước vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp, Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp, Luật quản lý sử dụng tài sản công, Luật Hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ, Luật doanh nghiệp có nội dung cần sửa đổi, bổ sung để tháo gỡ vướng mắc, đơn giản hóa thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho nhà đầu tư, khơi thông nguồn lực cho đầu tư phát triển.
Bên cạnh đó, phát triển mạnh lực lượng doanh nghiệp nội địa, doanh nghiệp dân tộc, nhất là các tập đoàn kinh tế có tiềm lực mạnh, có khả năng cạnh tranh khu vực và quốc tế, dẫn dắt cho tăng trưởng của các ngành, lĩnh vực.
Nghiên cứu các mô hình kinh tế mới, các ngành, lĩnh vực mới, tạo động lực tăng trưởng mới; đi tắt đón đầu cùng xu thế phát triển của thế giới…
Nội lực dự báo là cỗ máy trưởng chính trong kỷ nguyên mới
VTV Times: Một trong những vấn đề đặt ra cấp bách trong giai đoạn hiện nay là kiến tạo và nâng đỡ cho sự vươn mình của nội lực, của các tiềm lực kinh tế trong nước, của hệ thống các doanh nghiệp Việt Nam, các doanh nghiệp tư nhân và doanh nghiệp Nhà nước. Nội lực được dự báo sẽ là cỗ máy trưởng chính trong kỷ nguyên mới, song hành cùng với nhiệm vụ bắt kịp sức mạnh phát triển của công nghệ, kho học và đổi mới sáng tạo. Từ góc nhìn của Bộ trưởng, cần làm gì để kết nối giữa ngoại lực đầu tư nước ngoài và nội lực cho tầm nhìn chung?
Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng: Tại Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021-2030, Đảng và Nhà nước ta đã đưa ra quan điểm chỉ đạo:"Tăng cường liên kết giữa khu vực có vốn đầu tư nước ngoài, nhất là các tập đoàn đa quốc gia với doanh nghiệp trong nước trong phát triển chuỗi cung ứng của các ngành công nghiệp".
Trong bối cảnh mới hiện nay, khu vực doanh nghiệp Nhà nước, doanh nghiệp tư nhân trong nước đã được Đảng ta xác định là nội lực, có vai trò quyết định để xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ; doanh nghiệp FDI là quan trọng, tạo động lực phát triển. Các khu vực doanh nghiệp này gắn kết với nhau thành nguồn lực tổng hợp để đất nước phát triển, vươn mình trong kỷ nguyên mới.
Để tăng cường mối quan hệ kết nối giữa các doanh nghiệp trong nước và nước ngoài, tôi cho rằng, chúng ta cần tập trung vào các giải pháp.
Thứ nhất, tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh theo nguyên tắc "mọi doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế đều phải hoạt động theo cơ chế thị trường, bình đẳng và cạnh tranh theo pháp luật" để kết nối thành công hai khu vực này trong nền kinh tế.
Thứ hai, quy hoạch tổng thể ngành, vùng, địa phương cần tính đến vai trò, vị trí, sự hiện diện của từng khu vực doanh nghiệp để có kế hoạch điều chỉnh, cơ cấu lại hợp lý. Ưu tiên các nhà đầu tư chiến lược có gắn với phát triển khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, từng bước phát triển các chuỗi giá trị khu vực và quốc tế.
Việc kết nối giữa ngoại lực đầu tư nước ngoài và nội lực có vai trò đặc biệt quan trọng đối với cả hai bên, cần được coi là mối quan hệ cộng sinh thiết yếu
Thứ ba, cần có hướng tiếp cận mới trong xây dựng chiến lược thu hút FDI theo hướng gắn với các mục tiêu phát triển quốc gia theo hướng bền vững, hiệu quả; ưu tiên thu hút FDI chất lượng cao, có khả năng liên kết và lan tỏa phát triển đến khu vực trong nước.
Thứ tư, tập trung nâng cao chất lượng nội lực của các doanh nghiệp Việt dựa trên ứng dụng khoa học kỹ thuật, công nghệ mới, hiện đại vào sản xuất kinh doanh và thúc đẩy đổi mới, sáng tạo.
Để hỗ trợ việc chuyển giao công nghệ, cần có chiến lược dài hạn, tham gia của cả doanh nghiệp và Chính phủ; cần tiếp tục xây dựng và hoàn thiện cơ chế, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp trong nước kết nối với doanh nghiệp FDI, trong đó có cơ chế, chính sách hỗ trợ về lãi suất, tài chính, tiếp cận các nguồn lực đầu tư để nâng cấp các doanh nghiệp trong nước đủ khả năng tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu.
Như vậy, việc kết nối giữa ngoại lực đầu tư nước ngoài và nội lực có vai trò đặc biệt quan trọng đối với cả hai bên, cần được coi là mối quan hệ cộng sinh thiết yếu.
VTV Times: Trân trọng cảm ơn Bộ trưởng!
