Một xu hướng mới đang định hình lại cách các startup vận hành và phát triển, giúp họ đạt doanh thu đáng kinh ngạc với quy mô nhân sự tối thiểu. Được gọi là "vibe coding", thuật ngữ này lần đầu tiên được giới thiệu bởi Andrej Karpathy, đồng sáng lập OpenAI. Phương pháp này cho phép các nhà phát triển phần mềm mô tả ý tưởng bằng ngôn ngữ tự nhiên, để các mô hình AI ngôn ngữ lớn (LLMs) thực hiện phần lớn công việc lập trình.
Garry Tan, CEO và chủ tịch của Y Combinator, đã nhấn mạnh rằng vibe coding đang mở ra một kỷ nguyên mới trong đầu tư mạo hiểm. Ông cho biết nhiều startup hiện nay có thể đạt doanh thu từ 1 triệu đến 10 triệu USD mỗi năm với chưa đến 10 nhân sự, một điều trước đây gần như không thể xảy ra với các công ty non trẻ.
AI viết code, con người chỉ cần kiểm soát
Tan giải thích rằng vibe coding không chỉ giúp tăng tốc quá trình phát triển phần mềm mà còn giảm đáng kể nhu cầu tuyển dụng những đội ngũ kỹ thuật đắt đỏ. "Bạn chỉ cần nói chuyện với các mô hình ngôn ngữ lớn và chúng sẽ tạo ra cả ứng dụng. Nếu có lỗi hay bạn muốn thay đổi giao diện, bạn không cần phải tự mình viết lại code."
Hiện tại, khoảng 81% startup trong hệ sinh thái Y Combinator đang phát triển sản phẩm dựa trên AI, và 25% trong số đó có tới 95% code được tạo bởi LLMs.
Nhiều startup hiện nay có thể đạt doanh thu từ 1 triệu đến 10 triệu USD mỗi năm với chưa đến 10 nhân sự, một điều trước đây gần như không thể xảy ra với các công ty non trẻ, tất cả nhờ sự giúp sức của AI
Dù vậy, phương pháp này vẫn còn những thách thức. Theo Tan, dù AI có thể viết code nhanh chóng, nó chưa thể đảm nhận tốt vai trò gỡ lỗi (debugging). "Các lập trình viên vẫn phải tự tìm hiểu xem đoạn code thực sự đang làm gì," ông nói trong một tập của podcast Lightcone hồi đầu tháng này.
Dù còn hạn chế, vibe coding lại tạo ra những cơ hội chưa từng có. Các công ty nhỏ, vốn từng bị xem là không đủ tiềm năng do thị trường ngách quá hẹp, nay có thể vận hành hiệu quả với một đội ngũ tinh gọn nhưng vẫn tạo ra doanh thu hàng trăm triệu USD.
Điều này cũng có ý nghĩa đặc biệt với các kỹ sư phần mềm trẻ, những người đang gặp khó khăn khi tìm việc trong bối cảnh thị trường lao động công nghệ bị thu hẹp. "Có thể đó là một kỹ sư không thể xin được việc tại Meta hay Google, nhưng lại có thể xây dựng một doanh nghiệp riêng, kiếm từ 10 đến 100 triệu USD mỗi năm chỉ với một đội ngũ 10 người," Tan nhận xét.
Mặc dù vibe coding giúp lập trình viên làm việc hiệu quả hơn, nhưng vẫn có những lo ngại về việc AI có thể làm giảm khả năng tư duy logic và hiểu biết sâu về lập trình. Một ví dụ tiêu biểu là khi AI Cursor, một trợ lý lập trình, bất ngờ từ chối tiếp tục viết code cho một trò chơi đua xe. Nó cảnh báo rằng lập trình viên nên tự hoàn thiện phần còn lại để đảm bảo anh ta thực sự hiểu được công việc đang làm.
Tình huống này phản ánh một lo ngại chung trong ngành: Dù AI có thể giúp lập trình viên làm việc nhanh hơn, nhưng nó cũng có thể khiến họ phụ thuộc quá nhiều vào công nghệ và đánh mất nền tảng kỹ thuật quan trọng.
Bất chấp những tranh cãi, vibe coding đang chứng minh rằng nó có thể giúp các startup đạt tốc độ tăng trưởng chưa từng có, mở ra thị trường mới mà trước đây bị bỏ qua do chi phí phát triển phần mềm quá cao.
Như Tan kết luận: "Đây thực sự là một khoảnh khắc đầy sức mạnh của ngành phần mềm – nơi những startup nhỏ có thể đạt doanh thu triệu đô mà không cần một đội ngũ lập trình khổng lồ."
Câu hỏi đặt ra: Liệu đây có phải là tương lai của ngành công nghệ, hay chỉ là một xu hướng nhất thời?
