Giảm giá vốn là cơ hội để mua được món mình cần với giá tốt hơn. Nhưng với nhiều người, săn sale đôi khi lại khiến chi tiêu tăng mạnh mà không hiểu vì sao. Khi thu nhập chưa cao thì điều này lại ảnh hưởng rất nhiều tới tình hình tài chính trong tháng.
Vấn đề không nằm ở việc khuyến mãi xấu hay tốt, mà là cách chúng ta phản ứng trước những con số % đỏ chói trên bảng.
Ảnh minh hoạ
Tâm lý chung khi thấy giảm giá là sợ bỏ lỡ. Bạn không định mua áo khoác mới, nhưng thấy “giảm 50% hôm nay” thì lại quyết định lấy ngay dù tủ áo đã đầy. Mua một món vì rẻ nghĩa là bạn đã tiêu một khoản không nằm trong kế hoạch, và khoản đó có thể là tiền ăn, tiền đi lại hay tiền tiết kiệm.
Các nghiên cứu về hành vi tiêu dùng gọi đây là hiệu ứng khan hiếm - khi một ưu đãi bị giới hạn về thời gian hoặc số lượng, chúng ta có xu hướng hành động vội vàng mà bỏ qua câu hỏi “Mình có thực sự cần nó không?”.
Ảnh minh hoạ
Giảm giá giúp tiết kiệm thật, nhưng chỉ khi nó rơi đúng vào món bạn đã dự định mua. Nếu tháng này bạn đã lên kế hoạch mua giày thể thao và gặp đúng mẫu giảm 30%, bạn đã tiết kiệm được một phần ngân sách. Ngược lại, nếu mua vì ngại bỏ lỡ thì số tiền giảm chỉ là ảo, vì thực chất bạn đã chi cho thứ không cần thiết.
Phải làm sao?Cách đơn giản nhất để không rơi vào bẫy giảm giá là đảo thứ tự suy nghĩ:
- Xác định rõ nhu cầu trước, ngân sách trước, món đồ trước.
- Khi săn sale, chỉ mua những thứ đã có trong danh sách.
- Ưu tiên các khuyến mãi cho nhu yếu phẩm hoặc dịch vụ bạn thường xuyên sử dụng, thay vì mua hàng xa xỉ chỉ vì giá đang rẻ hơn thường ngày.
Với thu nhập chưa cao, khuyến mãi không chỉ là cuộc đua mua sắm mà là công cụ tối ưu dòng tiền. Dùng đúng cách, mỗi đợt sale sẽ giúp bạn tiết kiệm thật sự; dùng sai, nó chỉ khiến bạn tốn nhiều hơn mà thôi.
Ảnh minh hoạ
Thực tế, khuyến mãi vốn không xấu. Ở góc độ tài chính cá nhân, đây có thể là công cụ giúp tối ưu dòng tiền nếu biết tận dụng đúng cách. Mua gói tập gym cả năm khi đã xác định gắn bó lâu dài, đặt đồ gia dụng trong đợt giảm giá lớn, gom voucher để tiết kiệm chi phí thiết yếu… đều là cách khiến tiền đi đúng hướng.
Điều quan trọng là phân biệt rõ giữa “mua vì cần” và “mua vì rẻ”. Sale nên được xem như cơ hội để giảm áp lực chi tiêu cố định, chứ không phải cái cớ để vung tiền. Người thu nhập chưa cao càng cần tư duy này: khuyến mãi có thể là chiếc phanh giúp kiểm soát ví, nhưng cũng dễ biến thành con dốc trơn khiến dòng tiền trượt khỏi tầm tay.