Thành phố của những chiếc xe điện mini
Khác với những đô thị lớn trên toàn quốc, Liễu Châu - thành phố nhỏ ở miền nam Trung Quốc nổi tiếng với món bún ốc hơn là công nghệ tiên tiến.
Nhưng trên những con phố chật hẹp, các mẫu xe điện bốn chỗ nhỏ gọn — như Wuling Hongguang Mini EV — xuất hiện ở khắp mọi nơi. Với mức giá chỉ hơn 30.000 nhân dân tệ (100 triệu đồng), nhiều gia đình phụ thuộc vào chúng, khách du lịch thuê cho những chuyến đi ngắn và thậm chí cảnh sát tuần tra âm thầm trên những chiếc xe điện nhỏ xíu này.
Trong nửa đầu năm 2024, 21.755 xe điện mới đã được đăng ký tại đây, tăng 26% so với cùng kỳ năm ngoái, lập kỷ lục về cả tổng số xe điện và số xe đăng ký mới. Hỗ trợ cho sự gia tăng là mạng lưới hơn 21.000 trạm sạc, đan xen vào các con hẻm, khu mua sắm và khu dân cư.
Đối với Liang Yuqi, một cư dân 33 tuổi, chiếc Baojun E100 hai chỗ ngồi của cô — được người địa phương gọi là "xiao E," hay "tiểu xe điện" — là sự lựa chọn hoàn hảo cho những việc vặt hàng ngày và quãng đường đi làm 20 km. "Sạc tốn khoảng 150 nhân dân tệ một tháng (hơn 500 nghìn). Nhiên liệu bình thường đắt gấp 10 lần, vì vậy, đây là khoản tiết kiệm lớn đối với chúng tôi", cô nói với Sixth Tone.
Đường hẹp và chỗ đậu xe khan hiếm thường là những cơn đau đầu thường trực, nhưng chiếc EV nhỏ gọn của cô có thể len lỏi qua dòng xe cộ và đi vào những khoảng không mà không một chiếc xe bình thường nào có thể đi qua. Đối với những chuyến đi dài hơn, cô vẫn dựa vào xe xăng, một giải pháp ngày càng phổ biến trong các hộ gia đình ở Liễu Châu.
Không đến từ một kế hoạch tổng thể được tính toán kỹ càng, sự chuyển hướng sang xe điện ở Liễu Châu xuất phát từ sự kết hợp giữa nhu cầu thực tế, thử nghiệm tại địa phương và một chút may mắn.
Năm 2014, Baojun Auto, một thương hiệu thuộc liên doanh SAIC-GM-Wuling (SGMW), bắt đầu phát triển Baojun E100 —chiếc ô tô điện hai chỗ ngồi nhỏ gọn được thiết kế để thu hẹp khoảng cách giữa xe máy điện và ô tô cỡ lớn.
"Chúng tôi quan sát giao thông tại các ngã tư suốt cả ngày, đếm số người trên mỗi xe. Hơn 90% xe trên đường phố Liễu Châu chỉ chở một hoặc hai người", Si Hang, giám đốc thương hiệu và tiếp thị của SAIC-GM-Wuling, nói với Sixth Tone.
E100 là giải pháp thay thế nhẹ, giá rẻ, có phạm vi hoạt động khiêm tốn 160 km và thiết kế nhỏ gọn, lý tưởng cho môi trường đô thị đông đúc.
Liễu Châu, nơi đặt trụ sở SAIC-GM-Wuling, là nơi thử nghiệm tự nhiên. Nhà sản xuất ô tô này vốn là trụ cột kinh tế và đơn vị tuyển dụng lớn trong thành phố, liên kết tham vọng của công ty với các mục tiêu của chính quyền địa phương.
Thời điểm đó, chính quyền địa phương đang phải vật lộn với tình trạng tắc nghẽn giao thông, ô nhiễm và trì trệ kinh tế ngày càng gia tăng.
Sau khi E100 ra mắt vào năm 2017, chính quyền ban hành một loạt chính sách. "Liễu Châu dẫn đầu trong việc áp dụng, được hỗ trợ bởi các chính sách thuận lợi của chính phủ, các bãi đỗ xe được thiết kế dành riêng cho xe điện nhỏ gọn và cơ sở hạ tầng sạc thuận tiện", Si giải thích.
Các biện pháp này không hoàn toàn đồng bộ, nhưng diễn ra đồng thời, chúng đã biến việc sở hữu một chiếc ô tô điện trở thành lựa chọn thiết thực nhất ở Liễu Châu. Sự thay đổi này đã đẩy doanh số bán xe điện hàng tháng lên 27% vào năm 2020, vượt qua mục tiêu quốc gia là 25% vào năm 2025.
Sau thành công của E100, Wuling giới thiệu E200 và cuối cùng, vào năm 2020, là Hongguang Mini EV — mẫu xe sau này đã trở thành hiện tượng quốc gia.
"Chúng tôi muốn Mini EV (xe điện mini) có giá cả phải chăng ngay cả khi không cần đến trợ cấp của chính phủ. Mục tiêu của chúng tôi là cung cấp cho khách hàng một chiếc xe điện đáng tin cậy, tiết kiệm chi phí và chất lượng cao", Si nói với Sixth Tone.
Kể từ khi ra mắt, doanh số tích lũy của mẫu xe này đã vượt quá 1,4 triệu chiếc, trở thành một trong những mẫu xe điện bán chạy nhất tại Trung Quốc.
Mô hình thành công
Trên khắp Trung Quốc, các thành phố nhỏ khác đang chạy đua để sao chép những gì Liễu Châu đạt được: kết hợp chính sách của chính phủ, năng lực sản xuất tại địa phương và công nghệ giá cả phải chăng để thúc đẩy áp dụng xe điện.
Từ Kim Hoa, một thành phố nhỏ ở phía đông tỉnh Chiết Giang, đến Hợp Phì, thủ phủ của tỉnh An Huy phía đông, và trên khắp tỉnh ven biển phía đông Sơn Đông, các thành phố nhỏ hơn đang triển khai trợ cấp, mạng lưới sạc và ưu đãi cho người mua — tất cả đều nhằm mục đích khởi động hệ sinh thái xe điện của riêng họ.
Cui Dongshu, tổng thư ký Hiệp hội xe du lịch Trung Quốc, gọi "mô hình Liễu Châu" là ví dụ điển hình về chính sách, cơ sở hạ tầng và sự liên kết thị trường hiệu quả. "Nơi đây đã tạo ra một môi trường thuận lợi cho sự phát triển của xe điện và đưa ra một bản thiết kế thành công đáng để quảng bá trên toàn cầu", Cui cho biết.
Nhưng ở Liễu Châu, sự quan tâm đến xe điện đôi khi đơn giản là sở thích cá nhân. Trên khắp thành phố, nhiều chiếc xe giống như bức tranh mà người sở hữu thỏa thích sáng tạo, với các nhân vật hoạt hình, hoa văn bóng bẩy và màu sắc rực rỡ. "Người dùng bắt đầu tự cá nhân hóa chiếc xe của mình và điều này nhanh chóng trở thành xu hướng", Si nói.
Để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng, hãng sản xuất ô tô giới thiệu các lớp sơn tùy biến, cung cấp các thiết kế hoạt hình, màu sắc nổi và lớp hoàn thiện được thiết kế riêng. "Không chỉ về mặt thẩm mỹ, điều này giúp chiếc xe mang tính cá nhân hơn", Yang Yuwei, giám đốc bán hàng của Wuling cho biết.
Sự bùng nổ xe điện cũng định hình lại các doanh nghiệp nhỏ của Liễu Châu. Xie Weihao thành lập công ty cho thuê xe, "No.1 Travel," chỉ với ba chiếc xe điện vào năm 2023.
Giờ đây, đội xe của anh đã tăng lên hơn 30 xe, trong đó 60% là xe điện. "Khách du lịch muốn thứ gì đó giá cả phải chăng và dễ lái", Xie, nói.
Sắp tới, Xie có kế hoạch mở các chi nhánh cho thuê tại các trung tâm du lịch gần đó như Quế Lâm, phục vụ du khách mong muốn khám phá Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây bằng những chiếc xe điện nhỏ gọn.