Một trong những động thái đầu tiên của Tổng thống Donald Trump sau khi đắc cử là tuyên bố sẽ yêu cầu OPEC tăng sản lượng để hạ giá dầu. Ông cam kết cung cấp năng lượng giá rẻ cho người Mỹ và chấm dứt xung đột tại Ukraine – điều mà theo ông, sẽ giúp hạ giá dầu.
OPEC thì không nghĩ vậy. Đây có thể là việc ông Trump sẽ phải giải quyết trong những ngày đầu nhiệm kỳ của mình.
Ông Trump phát biểu tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới ở Davos rằng ông ngạc nhiên khi các nhà sản xuất OPEC không quan tâm đến giá dầu trước cuộc bầu cử của Mỹ hồi tháng 11. "Bạn phải hạ giá dầu xuống. Điều đó sẽ chấm dứt xung đột. Bạn có thể chấm dứt xung đột".
Mặc dù có vẻ hợp lý, những lập luận này cũng đáng ngờ như việc Mỹ cho rằng các lệnh trừng phạt đang có hiệu quả và nền kinh tế Nga đang trong tình trạng hỗn loạn. Thông tin của Ngân hàng Thế giới về các nền kinh tế lớn 2024 đã xếp hạng Nga trong số các quốc gia có thu nhập cao, lần đầu tiên kể từ năm 2015.
Có khá nhiều rắc rối cần giải quyết để OPEC ủng hộ quan điểm của ông Trump. Trước hết, Thái tử Ả Rập Xê Út có thể là bạn ông Trump nhưng ông này cũng có những ưu tiên riêng và việc phải gây quỹ cho chiến dịch Tầm nhìn 2030 là ưu tiên số một. Ở đó, ông cần giá dầu tăng, chứ không phải giảm đi – và cần tiếp tục hợp tác với Nga. Tiếp đến là vấn đề trong nội bộ nước Mỹ. Giá dầu thấp rõ ràng không phải điều các công ty khoan dầu nước này muốn thấy.
Nói cách khác, mục tiêu của ông Trump về năng lượng giá rẻ và sản xuất nhiều dầu hơn của Mỹ đang trái ngược một cách trực tiếp với các ưu tiên của OPEC.
Amena Bakr, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu Năng lượng Trung Đông và OPEC tại Kpler, gần đây đã nêu chi tiết tình hình giữa ông Trump và OPEC trong một bài phân tích cho Semafor, trong đó bà chỉ ra OPEC đã không phản hồi lời kêu gọi tăng sản lượng của ông Trump và khó có thể cân nhắc phản hồi tích cực vì "về bản chất, OPEC vẫn tập trung vào quản lý thị trường chứ không phải là tư thế chính trị. Điều đó bao gồm việc giữ Nga vững chắc trong liên minh để duy trì ảnh hưởng tối đa đối với nguồn cung toàn cầu".
Đây chắc chắn không phải là điều mà tổng thống Mỹ muốn nghe, nhưng có nhiều lý do cho hành vi của OPEC. Theo Bakr, ngoài tầm quan trọng của Nga đối với ảnh hưởng của nhóm mở rộng này đối với thị trường dầu mỏ toàn cầu, còn có vấn đề duy trì sự gắn kết và thống nhất nội bộ. Theo bà, "các quốc gia thành viên cảnh giác với bất kỳ động thái nào có thể được hiểu là cúi đầu trước ông Trump, đặc biệt là nếu nó có nguy cơ gây rạn nứt nội bộ hoặc đe dọa đến sự độc lập của liên minh và mất đi các thành viên".
Nói cách khác, OPEC có chương trình nghị sự rất khác so với ông Trump và sẽ không làm những gì ông muốn. Tất nhiên, điều này rất có thể có nghĩa ông Trump sẽ gây ra những áp lực mạnh hơn, nhưng điều đó không có khả năng thay đổi hướng đi của OPEC.
OPEC đã nhiều lần chứng minh rằng họ sẽ không tuân theo chương trình nghị sự của bất kỳ ai khác ngoài chương trình nghị sự của chính họ. Điều này có nghĩa là tổ chức này sẽ chỉ bắt đầu tăng sản lượng nếu họ hài lòng với quỹ đạo của giá quốc tế. Thực sự đơn giản như vậy.